Thi tuyển sinh vào lớp 10: Nên để địa phương chủ động chọn môn thi thứ 3

Việc biết trước môn thi giúp học sinh có sự chuẩn bị tốt hơn, không áp lực nên nhiều địa phương đề xuất được chủ động chọn môn thi thứ 3.

Chuẩn bị cho việc tổ chức kỳ thi năm 2025, Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến các Sở GD&ĐT về Dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT, thay thế quy định hiện hành.

Trong đó, về phương thức thi tuyển lớp 10, nội dung được nhiều người quan tâm là cùng hai môn toán và ngữ văn, Sở GD&ĐT các địa phương sẽ bốc thăm thêm môn thi thứ 3 và công bố trước ngày 31/3 hằng năm.

Trao đổi về vấn đề này, ông Phùng Quốc Lập, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Phú Thọ cho rằng, việc lựa chọn môn thứ ba nên giao cho UBND các tỉnh, thành phố tùy theo tình hình thực tế địa phương.

Việc bốc thăm môn thứ 3 chỉ nên thực hiện một trong số môn: Tiếng Anh, khoa học tự nhiên, lịch sử, địa lý, giáo dục công dân.

Với môn tin học, nhiều trường khu vực miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa điều kiện về cơ sở vật chất, máy tính còn thiếu và khó khăn, điều kiện về đội ngũ tham gia giảng dạy còn thiếu; môn công nghệ có nhiều mô đun gây khó khăn trong việc tổ chức ôn tập, biên soạn đề thi, tổ chức thi.

Theo PGS, TS Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La, việc bốc thăm ngẫu nhiên môn thi thứ 3 sẽ gặp phải một số hạn chế và không phù hợp với điều kiện thực tế tại tỉnh.

Đầu tiên, cơ sở vật chất, trang thiết bị và đội ngũ giáo viên của nhiều trường hiện chưa đáp ứng được yêu cầu tổ chức và chấm thi cho các môn như: Tin học, giáo dục thể chất, nghệ thuật, công nghệ... 

Đặc biệt, môn giáo dục thể chất có nhiều phân môn như: Bơi, điền kinh, bóng đá, cầu lông, trong khi môn nghệ thuật lại bao gồm múa, hát, hội họa... Việc học sinh lựa chọn phân môn nào là tùy theo năng lực và sở thích cá nhân. Do đó, nếu bốc thăm vào các môn này sẽ gây ra nhiều khó khăn trong tổ chức thi và đánh giá công bằng giữa các phân môn.

"Các tỉnh đã xây dựng những quy định trong công tác tuyển sinh vào lớp 10. Do đó, Bộ GD&ĐT nên quy định những vấn đề chung nhất, cốt lõi nhất nhằm đảm bảo công tác tuyển sinh có chất lượng, đảm bảo mục tiêu giáo dục; những vấn đề cụ thể nên giao Sở GD&ĐT xây dựng.

Như vậy sẽ đảm bảo quy định chung của Bộ, đồng thời phù hợp với điều kiện của mỗi địa phương, đặc biệt là đáp ứng đúng mục đích của kỳ thi tuyển sinh đầu cấp", PGS, TS Nguyễn Huy Hoàng đề xuất.

Còn ông Hồ Tấn Minh, Chánh Văn phòng Sở GD&ĐT TPHCM mong muốn giữ và được giao quyền chủ động chọn môn thứ ba như hiện nay. Bởi mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 không đánh giá học sinh qua kiến thức một môn học mà tập trung đánh giá phẩm chất, năng lực, khả năng vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề.

Do đó, việc thi lớp 10 dù là môn nào cũng không lo ngại việc học sinh học lệch, chỉ tập trung vào môn thi.

Mặt khác, tại TPHCM, kỳ thi lớp 10 diễn ra từ nhiều năm nay ổn định với môn thứ ba là ngoại ngữ thì kết quả học tập của học sinh vẫn đảm bảo về mục tiêu và định hướng của chương trình. Đề thi lớp 10 luôn đổi mới, tăng cường các câu hỏi yêu cầu thí sinh vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các tình huống thực tế.

“Thực hiện Kết luận 91 của Bộ Chính trị và nhiệm vụ đã được lãnh đạo Bộ GD&ĐT giao, từ năm học 2024 - 2025, TPHCM từng bước chuẩn bị cho quá trình thí điểm trường học sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ thứ 2.

Do đó, việc TPHCM chọn môn thứ ba thi lớp 10 là ngoại ngữ phù hợp với mục tiêu phát triển xuyên suốt. Vừa qua sau Hà Nội, TPHCM đã công bố cấu trúc và đề minh họa 3 môn thi lớp 10 theo chương trình mới. Đề thi nhận được đánh giá tích cực từ các nhà giáo, đồng thời tạo sự yên tâm cho học sinh và là định hướng để các trường dạy và học”, ông Minh nói.

Thời điểm này mới chỉ có Sở GD&ĐT Hà Nội và TPHCM công bố cấu trúc, định dạng đề thi lớp 10 theo chương trình mới. UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã phê duyệt phương án tuyển sinh lớp 10 năm học 2025 - 2026 với 3 bài thi Toán, văn, ngoại ngữ kết hợp với việc xét học bạ bậc THCS.

Thanh Hòa

Báo Lao động và Xã hội số 126