Quyết định về đặc xá số 1161/2021/QĐ-CTN năm 2021 được Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc ký ngày 30/6/2021 là lần đâu tiên kể từ khi Luật Đặc xá được sửa đổi vào năm 2018 tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 2/9/2021.
Theo Quyết định về Đặc xá năm 2021 được ông Lê Khánh Hải công bố sẽ thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/2021). Thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2021.
Ông Lê Khánh Hải - Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước công bố Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2021.
Các đối tượng được đặc xá cụ thể là: Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Quyết định cũng nêu rõ việc đặc xá trong trường hợp đặc biệt. Theo đó, Chính phủ chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan, tổ chức có liên quan lập hồ sơ của người được đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt theo Điều 22, Điều 23 của Luật Đặc xá để trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.
Tại buổi họp báo, Thiếu tướng Lê Quốc Hùng - Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, điểm mới của đợt đặc xá lần này đó là đây là lần đầu tiên kể từ khi Luật Đặc xá được sửa đổi vào năm 2018, Chủ tịch nước quyết định đặc xá nhằm thực hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước và truyền thống nhân đạo của dân tộc đối với người phạm tội bị kết án phạt tù, khuyến khích họ phấn đấu học tập, rèn luyện tiến bộ trở thành người có ích cho xã hội.
Về tái hòa nhập cộng đồng đối với nhưng người được đặc xá, sau khi có quyết định được đặc xá của Chủ tịch nước, cơ quan chức năng sẽ áp dụng các biện pháp theo đúng quy định của ngành Y tế để bảo đảm an toàn cho những người được đặc xá trong tình hình dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp trong thời gian qua.
Thiếu tướng Lê Quốc Hùng cho biết, số lượng phạm nhân được đề nghị theo quyết định của Chủ tịch nước ngay sau công bố, hội đồng tư vấn đặc xá và cơ quan chức năng tổ chức xét duyệt đặc xá theo đúng quy định pháp luật, thời điểm này chưa có số lượng đặc xá cụ thể của năm 2021 là bao nhiêu.
Cũng theo Thiếu tướng Lê Quốc Hùng, hiện các trại giam của Việt Nam đang giam giữ trên 600 phạm nhân nước ngoài gồm 28 quốc tịch và một số phạm nhân không rõ quốc tịch. Những phạm nhân có quốc tịch nước ngoài cũng sẽ được ứng xử như phạm nhân có quốc tịch Việt Nam trong đợt đặc xá lần này nếu đủ điều kiện.
Hiện nay Việt Nam có khoảng trên 100.000 phạm nhân đang bị giam giữ. "So với các nước xung quanh Việt Nam có sự tương đồng về dân số, địa lý thì số lượng của phạm nhân Việt Nam thấp hơn rất nhiều", Thiếu tướng Lê Quốc Hùng nói.
Cũng tại buổi họp báo, phóng viên hỏi về trường hợp của "trùm" cờ bạc Phan Sào Nam có được xem xét đặc xá lần này không, Thứ trưởng Bộ Công an khẳng định "trường hợp Phan Sào Nam không thuộc đối tượng được đặc xá, hiện các cơ quan tố tụng đang thụ lý để xử lý vụ việc này, khi có kết quả các cơ quan tố tụng sẽ có trách nhiệm công khai với dư luận, báo chí".
Trước đó, ngày 4/5/2021, tại Hà Nội, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì buổi làm việc với lãnh đạo các cơ quan gồm: Ban Nội chính Trung ương, Văn phòng Chủ tịch nước, các cơ quan tư pháp trung ương và Bộ Công an về việc thi hành Luật Đặc xá năm 2018.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho biết, đặc xá khẳng định chính sách khoan hồng đặc biệt của Đảng, Nhà nước ta đối với những phạm nhân có kết quả học tập, rèn luyện, lao động, phấn đấu cải tạo tốt.
Đặc biệt, Chủ tịch nước yêu cầu việc triển khai đặc xá phải thực hiện theo quy trình chặt chẽ, công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật và không để xảy ra tiêu cực.