ILO: Việt Nam ở vị thế tốt hơn phần lớn các nước khác để vượt qua những thách thức kinh tế, thị trường lao động

Giám đốc Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam, TS Chang-Hee Lee kêu gọi những nỗ lực đồng bộ từ Chính phủ, tổ chức của người lao động và người sử dụng lao động để cứu việc làm và bảo vệ lao động dễ bị tổn thương, trong bối cảnh COVID-19 đang để lại những tác động tiêu cực tới lực lượng lao động Việt Nam.

Theo kết quả Điều tra Lao động Việc làm quý vừa được công bố, tính đến hết tháng Sáu 2020, có 30,8 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch COVID-19, bao gồm bị mất việc, bị giảm giờ làm, giảm thu nhập…

Điều tra Lao động Việc làm do Tổng cục Thống kê (GSO) thực hiện với hỗ trợ kỹ thuật của ILO cho thấy lực lượng lao động giảm sâu kỷ lục. Lực lượng lao động giảm 2,2 triệu so với quý trước và giảm 2,4 triệu người so với cùng kỳ năm ngoái. Tỷ lệ tham gia thị trường lao động giảm sâu hơn ở khu vực nông thôn và trong lực lượng lao động nữ.

"Thị trường lao động trong quý II năm 2020 đã chịu nhiều yếu tố ảnh hưởng", bà Valentina Barcucci, chuyên gia Kinh tế Lao động của ILO Việt Nam cho biết.

Giai đoạn giãn cách xã hội phòng ngừa vào đầu quý đã nhanh chóng kiểm soát sự lây lan của virus, từ đó giảm thiểu tác động tới thị trường nội địa, giúp tình hình tại Việt Nam tốt hơn so với những gì các quốc gia khác phải trải qua.

"Tuy nhiên, tác động của các biện pháp cần thiết được áp dụng vẫn là không thể tránh khỏi. Mặt khác, lệnh phong tỏa ở các quốc gia khác cùng với việc đóng cửa biên giới trong quý II đã giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế và việc làm của Việt Nam," chuyên gia nói thêm.

Đại dịch đã làm suy giảm các hoạt động kinh tế tại một số lĩnh vực, như dịch vụ, công nghiệp và xây dựng, xuống mức chưa từng có.

"Kết quả là, chúng tôi nhận thấy rằng có những người lao động bị mất việc nhưng không tìm việc mới, có lẽ là do không có nhiều cơ hội việc làm", bà Barcucci phân tích.

Năm nay là lần đầu tiên trong 5 năm qua ghi nhận thu nhập bình quân tháng của người lao động trong quý II giảm đi so với cùng kỳ năm trước. Thu nhập bình quân tháng của người lao động là 5,2 triệu đồng, giảm 5,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

"Và những đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong thị trường lao động đang phải gánh chịu những tác động kinh tế nặng nề nhất của đại dịch", bà Barcucci nói.

Người lao động phi chính thức bị giảm thu nhập nhiều hơn so với lao động chính thức, với mức giảm tương ứng là 8,4% và 4,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Người lao động càng có bằng cấp, trình độ cao hơn, thì càng bị giảm thu nhập ít hơn.

Quý II năm nay cũng chứng kiến tỷ lệ thất nghiệp cao nhất trong vòng 10 năm qua, ở mức 2,73%. Trong đó tỷ lệ thất nghiệp cao nhất ở nhóm lao động có trình độ thấp (sơ cấp).

Tuy nhiên, Giám đốc ILO Việt Nam tin tưởng rằng Việt Nam ở vị thế tốt hơn hầu hết các nước khác để vượt qua những thách thức về kinh tế và thị trường lao động, như Việt Nam đã thành công đối với cuộc khủng hoảng về y tế cộng đồng.

Theo ông, Việt Nam sẽ cần tiếp tục kiên định với các biện pháp kích thích nền kinh tế và việc làm; hỗ trợ doanh nghiệp, việc làm và thu nhập; bảo vệ người lao động tại nơi làm việp; và sử dụng đối thoại làm công cụ để chính phủ, người lao động và người sử dụng lao động có thể tìm ra được giải pháp xử lý vấn đề.

"Bây giờ chính là lúc Chính phủ, người sử dụng lao động và người lao động cùng nhau đoàn kết để xây dựng và thực hiện những chính sách và biện pháp dựa trên bằng chứng, để giúp đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng này và để Việt Nam trở nên tốt đẹp hơn cả giai đoạn tiền khủng hoảng", TS Lee cho biết. "ILO luôn sẵn sàng hỗ trợ các bạn".

Ở cấp độ toàn cầu, báo cáo nhanh mới nhất của ILO ước tính tổng số giờ làm việc trên thế giới đã giảm 14% trong quý II năm 2020, tương đương với 400 triệu lao động toàn thời gian (giả định lao động làm việc 48 giờ một tuần).