Nhận lời mời của Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản, và tiến hành các hoạt động song phương tại Nhật Bản (15 - 18/12).
Chuyến công tác quan trọng, nhiều ý nghĩa của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh khá đặc biệt, khi mà cả ASEAN-Nhật Bản và Việt Nam-Nhật Bản đều vừa nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện.
Trùng hợp hơn, cả Việt Nam và ASEAN đều thiết lập quan hệ ngoại giao với Nhật Bản vào năm 1973 - cách đây đúng nửa thế kỷ.
ASEAN-Nhật Bản: Mối quan hệ "từ trái tim đến trái tim"
Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản tại Tokyo từ ngày 16-18/12/2023 là dịp đặc biệt quan trọng, diễn ra vào dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa bai bên.
Dự kiến, Hội nghị sẽ thông qua 02 văn kiện gồm: “Tuyên bố Tầm nhìn về Quan hệ Hữu nghị và Hợp tác ASEAN-Nhật Bản: Đối tác tin cậy” và “Kế hoạch triển khai Tuyên bố tầm nhìn về Quan hệ Hữu nghị và Hợp tác ASEAN-Nhật Bản: Đối tác tin cậy”, qua đó cụ thể hóa những kết quả trao đổi của các Nhà Lãnh đạo tại Hội nghị.
Nói về mối quan hệ ASEAN-Nhật Bản, đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu thông tin, quan hệ đối tác đối thoại giữa ASEAN và Nhật Bản bắt đầu thiết lập vào năm 1973, đến năm 1977, Thủ tướng Fukuda đã công bố Học thuyết Fukuda lịch sử, đưa ra các nguyên tắc cơ bản trong chính sách ngoại giao của Nhật Bản đối với ASEAN.
Kể từ đó, chính sách ngoại giao "từ trái tim đến trái tim" của ông đã trở thành "điểm tựa" cho mối quan hệ ASEAN-Nhật Bản.
Trải qua chặng đường 50 năm, ASEAN và Nhật Bản đã xây dựng mối quan hệ hợp tác trải rộng trên nhiều lĩnh vực và trở thành những đối tác tin cậy của nhau. Cơ sở để tạo dựng niềm tin cho mối quan hệ hợp tác này là việc hai bên luôn coi trọng quan hệ, coi nhau là những đối tác bình đẳng.
“Qua nửa thế kỷ, ASEAN và Nhật Bản đã trở thành những đối tác không thể thiếu của nhau, mang lại nhiều lợi ích to lớn cho cả hai bên”, đại sứ Phạm Quang Hiệu nói.
Theo đại sứ, trong lĩnh vực kinh tế, từ lâu Nhật Bản đã là một trong những đối tác kinh tế "đáng tin cậy nhất" của ASEAN. Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ 4 và đầu tư FDI đứng thứ 2 của ASEAN.
Hợp tác kinh tế đầu tư giữa ASEAN và Nhật Bản được triển khai qua nhiều cơ chế/khuôn khổ khác nhau, trong đó có Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN-Nhật Bản (AJCEP)…
Ngoài quan hệ kinh tế, Nhật Bản còn đóng vai trò quan trọng trong hợp tác tài chính với các nước trong khối. Thông qua khuôn khổ ASEAN+3 được thành lập năm 1999, Nhật Bản hỗ trợ ASEAN trong thời kỳ khó khăn của cuộc khủng hoảng tài chính-tiền tệ ở châu Á.
Trong thúc đẩy phục hồi toàn diện sau Covid-19, hai bên nhất trí tăng cường thương mại và đầu tư, ủng hộ việc duy trì chuỗi cung ứng khu vực, đẩy mạnh hợp tác về chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực trong nền kinh tế số, quản lý thiên tai, chuyển đổi năng lượng, tăng trưởng xanh…
Nhật Bản tích cực hỗ trợ ASEAN triển khai Khung Phục hồi tổng thể với khoản cho vay trị giá 192 tỷ yên với lãi suất thấp nhất.
Đáng chú ý, Nhật Bản và ASEAN phát triển mối quan hệ không chỉ với tư cách là đối tác thương mại và đầu tư lớn, mà còn là những người bạn thực sự với mối quan hệ "từ trái tim đến trái tim" được xây dựng thông qua nhiều hoạt động giao lưu nhân dân.
Về đóng góp của Việt Nam, theo đại sứ Phạm Quang Hiệu, một trong những đóng góp nổi bật nhất trong thúc đẩy quan hệ ASEAN-Nhật Bản phải kể đến việc Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Nhật Bản giai đoạn 2018-2021, với những thách thức khó khăn chưa từng có do đại dịch COVID-19.
“Mặc dù vậy, Việt Nam đã triển khai công tác điều phối một cách sáng tạo, phù hợp với bối cảnh tình hình và nhu cầu hợp tác, mang lại lợi ích thực chất cho hai bên", ông Hiệu nói.
"Đặc biệt là việc Nhật Bản đóng góp khoản hỗ trợ 50 triệu USD thành lập Trung tâm ASEAN ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (ACPHEED), được công bố vào năm 2020, cùng trong năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN”, đại sứ cho biết thêm.
Đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam
Nhật Bản hiện là đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, quốc phòng-an ninh, văn hóa, giáo dục, lao động, du lịch…
Ông Hiệu cho rằng, việc nâng cấp quan hệ Việt Nam-Nhật Bản lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương trong thời gian tới mà còn góp phần tích cực vào tăng cường hơn nữa quan hệ ASEAN-Nhật Bản, đem lại lợi ích thiết thực cho người dân Nhật Bản, Việt Nam và ASEAN.
Từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1973 cho đến nay, Việt Nam và Nhật Bản đã lần lượt xác lập khuôn khổ quan hệ từ Đối tác tin cậy, ổn định lâu dài năm 2002 lên Đối tác chiến lược vì hòa bình và thịnh vượng ở Châu Á năm 2009, Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở Châu Á năm 2014 và Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới ngày 27/11/2023.
Đánh giá Việt Nam và Nhật Bản có thể hợp tác trên lĩnh vực kinh tế trong tương lai, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Yamada Takio cho hay, Nhật mong muốn được hợp tác với Việt Nam trong nhiều lĩnh vực như chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, công nghiệp hóa – hiện đại hóa, đào tạo nhân lực để Việt Nam tiếp tục thực hiện được việc phát triển kinh tế mạnh mẽ trong thời gian tới.
Ngoài ra, Nhật Bản cũng mong muốn làm sôi động trở lại viện trợ ODA, đặc biệt là hỗ trợ trong xây dựng hạ tầng quan trọng cho phát triển của Việt Nam.
Trong dòng chuyển dịch chuỗi cung ứng, doanh nghiệp Nhật Bản đang tập trung sự quan tâm lớn tới Việt Nam như một điểm đến đầu tư, nơi có dân số hơn 100 triệu dân, số người có thu nhập trung bình tăng, có nhu cầu trong nước cao và thị trường dần mở rộng.
"Tôi kỳ vọng vào việc đầu tư và triển khai dự án của các doanh nghiệp Nhật Bản sẽ ngày càng trở nên tích cực hơn nữa”, Đại sứ Yamada Takio nói.
Ngoài ra, theo đại sứ, Việt Nam có nguồn nhân lực dồi dào, trẻ và tài năng trong lĩnh vực khoa học. Ông hy vọng thời gian tới quan hệ kinh tế giữa Nhật Bản và Việt Nam sẽ ngày càng được tăng cường hơn nữa thông qua làn sóng số hóa đang lan dần tới từng góc nhỏ của xã hội.
Gửi gắm thông điệp về sự kiện quan trọng này, Đại sứ Yamada Takio nhấn mạnh, 10 năm đã trôi qua kể từ khi Nhật Bản và Việt Nam ký kết quan hệ “Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á”, đến nay không chỉ dừng lại ở mức độ song phương mà quan hệ hai nước còn phát triển mạnh mẽ, trở thành quan hệ chiến lược cùng đóng góp cho hòa bình và phồn vinh của khu vực và thế giới.
"Do đó, việc nâng cấp quan hệ “Đối tác chiến lược toàn diện” lần này vô cùng phù hợp với tình hình quan hệ hai nước hiện nay", theo đại sứ.
Quan hệ đối tác này sẽ bao trùm tất cả các nội dung hợp tác giữa hai nước một cách toàn diện, có thể kể đến các lĩnh vực hợp tác trong ngành kinh tế như FOIP, đổi mới sáng tạo, Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á (AZEC) hoặc an ninh quốc phòng, tăng cường giao lưu nhân dân, giao lưu văn hóa, liên kết trên các diễn đàn khu vực và quốc tế... đồng thời trở thành cơ sở để tăng cường các liên kết chiến lược này ngày càng gắn bó chặt chẽ hơn nữa.
“Tôi tin tưởng chuyến thăm Nhật Bản lần này của Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ đạt được nhiều thành quả tốt đẹp để Nhật Bản và Việt Nam có thể cùng nhau đóng góp cho sự phát triển của khu vực và thế giới”, Đại sứ Yamada Takio nhấn mạnh.
Thành Công
.
