Cơ cấu tổ chức Chính phủ dự kiến 14 bộ và 3 cơ quan ngang bộ

Ngày 5/2, tại Phiên họp thứ 42, Ủy ban Thường vụ (UBTV) Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và 2 dự thảo: Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Nghị quyết của Quốc hội về cơ cấu số lượng thành viên Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Chính phủ nhiệm kỳ khóa XV sẽ có 6 bộ mới và giữ nguyên 8 bộ

Theo Tờ trình của Chính phủ, mục tiêu sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ nhằm bổ sung hoàn thiện các quy định về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Chính phủ; nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính nhà nước hiệu lực, hiệu quả.

Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, thúc đẩy Chính phủ kiến tạo phát triển, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Đối với Tờ trình về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh sự cần thiết để bộ máy mới nhanh chóng ổn định, đi vào hoạt động ngay, không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về thời gian, không bỏ trống địa bàn, lĩnh vực, không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, người dân.

Theo đó, phương án cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV gồm 14 bộ và 3 cơ quan ngang bộ.

Cụ thể, thành lập Bộ Tài chính trên cơ sở hợp nhất Bộ KH&ĐT và Bộ Tài chính, cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ đang giao cho Bộ KH&ĐT và Bộ Tài chính và tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của BHXH Việt Nam, quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu đối với 18 tập đoàn, tổng công ty nhà nước đang giao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp quản lý (riêng Tổng Công ty Viễn thông MobiFone chuyển về Bộ Công an).

Thành lập Bộ Xây dựng trên cơ sở hợp nhất Bộ Xây dựng và Bộ GTVT, cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ đang giao cho Bộ Xây dựng và Bộ GTVT; chuyển chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về sát hạch, cấp Giấy phép lái xe cơ giới đường bộ từ Bộ GTVT về Bộ Công an.

Thành lập Bộ Nông nghiệp và Môi trường trên cơ sở hợp nhất Bộ NN&PTNT và Bộ TN&MT, cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ đang giao cho Bộ NN&PTNT và Bộ TN&MT và tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về giảm nghèo từ Bộ LĐ-TB&XH.

Thành lập Bộ KH&CN trên cơ sở hợp nhất Bộ KH&CN và Bộ TT&TT, cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ đang giao cho Bộ KH&CN và Bộ TT&TT; chuyển chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy quản lý về báo chí, xuất bản từ Bộ TT&TT sang Bộ VH-TT&DL.

Thành lập Bộ Nội vụ trên cơ sở hợp nhất Bộ Nội vụ và Bộ LĐ-TB&XH, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Bộ Nội vụ hiện nay và chức năng quản lý nhà nước về lao động, tiền lương, việc làm, người có công, an toàn vệ sinh lao động, bảo hiểm xã hội, bình đẳng giới từ Bộ LĐ-TB&XH.

Chuyển chức năng quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp từ Bộ LĐ-TB&XH sang Bộ GD&ĐT; chuyển chức năng quản lý nhà nước về bảo trợ xã hội, trẻ em, phòng, chống tệ nạn xã hội (riêng nhiệm vụ quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy chuyển sang Bộ Công an) từ Bộ LĐ-TB&XH sang Bộ Y tế; chuyển nhiệm vụ quản lý nhà nước về giảm nghèo từ Bộ LĐ-TB&XH sang Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Thành lập Bộ Dân tộc và Tôn giáo trên cơ sở Ủy ban Dân tộc hiện nay và tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về tôn giáo từ Bộ Nội vụ và bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về dân tộc.

Chính phủ cũng đề nghị duy trì các bộ, cơ quan ngang bộ sau: Bộ Quốc phòng; Bộ Công an; Bộ Tư pháp; Bộ Công Thương; Bộ VH-TT&DL; Bộ Ngoại giao; Bộ GD&ĐT; Bộ Y tế; Văn phòng Chính phủ; Thanh tra Chính phủ; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền

Tại phiên họp, các ý kiến tán thành sửa đổi toàn diện Luật Tổ chức Chính phủ nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng về tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ;

Thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ về đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật...

Đồng thời, các đại biểu tập trung cho ý kiến về một số nội dung trọng tâm liên quan tới quy định về nguyên tắc phân định thẩm quyền; phân cấp, ủy quyền; điều khoản chuyển tiếp, quan hệ của Chính phủ với Quốc hội, UBTV Quốc hội...

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, hiện nay dư luận, nhân dân rất quan tâm tới việc sắp xếp bộ tổ chức bộ máy nhà nước, đảm bảo đúng chủ trương “tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”.

Do đó, các nội dung trình Quốc hội liên quan tới sắp xếp tổ chức bộ máy phải phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; quá trình chuẩn bị cần khẩn trương, kỹ lưỡng, đảm bảo chất lượng.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra đã làm việc rất trách nhiệm, tích cực, bảo đảm tiến độ.

Tuy nhiên, để hoàn thiện cần tiếp tục rà soát đảm bảo nội dung sửa đổi phải phù hợp và thống nhất trong hệ thống pháp luật nói chung. Đồng thời, lưu ý câu chữ cũng như cách thức thể hiện tuân thủ theo Hiến pháp, đúng quy trình rút gọn...

Nhấn mạnh trong lần sửa đổi này cần đẩy mạnh phân cấp tối đa cho Chính phủ để Chính phủ chủ động, tháo gỡ được khó khăn vướng mắc, đưa đất nước phát triển, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu đảm bảo tính thống nhất giữa các quy định liên quan tới phân cấp, phân quyền quy định trong luật này với các luật liên quan như: Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

Về nguyên tắc phân định thẩm quyền tại Điều 7, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, quy định phải bám sát chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm, đồng thời cần quy định rõ về mối quan hệ giữa Chính phủ và Quốc hội, UBTV Quốc hội, các tổ chức chính trị - xã hội... phân định rõ thẩm quyền giữa cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp.

Rà soát, xử lý các nội dung còn giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan.

Nhắc lại yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm về phân cấp, phân quyền “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, tiếp tục nghiên cứu, bổ sung hoàn thiện nội hàm khái niệm về “phân cấp”, “ủy quyền” tại dự thảo luật để bảo đảm đồng bộ, thống nhất với quy định của dự thảo Luật Tổ chức Chính quyền địa phương (sửa đổi);

Quy định rõ về các điều kiện phân cấp như tài chính, nguồn nhân lực, thủ tục hành chính... 

Ngoài ra, làm rõ hơn về điều kiện, người được phân cấp, tránh trường hợp đùn đẩy trách nhiệm; cơ quan được phân cấp phải chủ động, không nên quy định về việc phân cấp tiếp.

Liên quan điều khoản chuyển tiếp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần xác định rõ các điều, khoản, điểm của luật, pháp lệnh đã được điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ.

C.Giang

Báo Lao động và Xã hội số 16