Công chức thuế không phải chịu trách nhiệm khi doanh nghiệp gian lận

Bộ Tài chính vừa có văn bản tổng hợp, giải trình, tiếp thu ý kiến góp ý về đề nghị xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 7 luật, gồm cả Luật Quản lý thuế.

Góp ý về đề nghị xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 7 luật, gồm cả Luật Quản lý thuế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị cân nhắc, làm rõ tính phù hợp của nội dung đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 2, Điều 5 Luật Quản lý thuế, quy định về việc giải trừ trách nhiệm công chức thuế khi đã làm đúng, đầy đủ quy định trong phạm vi hồ sơ của người nộp thuế và văn bản, tài liệu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền với các quy định của pháp luật hiện hành.

Trước ý kiến này, Bộ Tài chính cho biết, mặc dù đã áp dụng hóa đơn điện tử trên toàn quốc nhưng nhiều vụ việc mua bán hóa đơn với số tiền lớn vẫn bị cơ quan công an phát hiện. Triển khai hóa đơn điện tử không thể ngăn chặn được gian lận, mua bán hóa đơn của doanh nghiệp. Hệ thống tự động không thể kiểm soát được hết bản chất giao dịch thực tế, gian lận về thuế.

Mặt khác, cơ quan thuế chưa có chức năng điều tra nên việc xác minh về hoạt động mua bán của người nộp thuế mất rất nhiều thời gian và cần sự phối hợp của nhiều cơ quan, đơn vị như ngân hàng thương mại, đơn vị vận chuyển, công an, hải quan…

Bên cạnh đó, pháp luật về quản lý thuế chưa quy định rõ trách nhiệm của công chức thuế trong quản lý thuế, làm ảnh hưởng đến tâm lý của công chức thuế khi thực thi nhiệm vụ, đặc biệt trong lĩnh vực hoàn thuế.

“Việc giải quyết hồ sơ hoàn thuế trước kiểm tra sau phải có quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan thuế. Cán bộ thuế chỉ chịu trách nhiệm theo các thông tin trên hồ sơ doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cung cấp liên quan đến giải quyết hồ sơ hoàn, không phải chịu trách nhiệm khi doanh nghiệp gian lận trong việc kê khai và cung cấp thông tin không trung thực, không chính xác, dẫn đến giải quyết hoàn thuế cho doanh nghiệp không đúng quy định”, Bộ Tài chính nêu quan điểm.

Liên quan vấn đề này, trước đó vào chiều ngày 17/6, sau khi nghe tờ trình, thẩm tra, Quốc hội thảo luận tại tổ Dự án Luật Thuế VAT (VAT) sửa đổi, tại đây, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc (là Bộ trưởng Tài chính lúc bấy giờ) cho hay, dự thảo luật lần này đã quy định rõ ràng, rạch ròi trách nhiệm của người nộp thuế, cơ quan thuế, cán theo nguyên tắc “ai làm sai thì người đó chịu”.

“Không thể doanh nghiệp làm sai, bắt công chức thuế phải chịu, và ngược lại”, ông Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.

Ông nêu thực tế, trong hồ sơ hoàn thuế, doanh nghiệp mà đưa hoá đơn giả vào, cơ quan thuế không thể kiểm tra lần tới nguồn gốc từng hóa đơn được. Trong khi lại bị khống chế thời gian kiểm tra hồ sơ, hoàn thuế và hậu kiểm, nên cuối cùng cán bộ thuế phải chịu hết trách nhiệm.

Cũng tại thảo luận tổ, vẫn ông Phớc cho hay, cơ quan công an đã khởi tố nhiều vụ gian lận hóa đơn để hoàn thuế VAT. Vì thế, cần phải quy định rõ chức năng, phạm vi công tác, giới hạn trách nhiệm để làm chặt chẽ được.

“Chúng tôi muốn rạch ròi để những người làm gian dối phải chịu trách nhiệm. Cơ quan thuế kiểm tra hồ sơ không đúng thì người kiểm tra phải chịu trách nhiệm. Người tạo ra tài liệu giả cũng phải chịu trách nhiệm. Điều này tránh mập mờ, người nọ đổ lỗi cho người kia”, ông Phớc nói.