Thành công của đường lối đối ngoại này đã được thể hiện rõ qua hàng loạt chuyến thăm Việt Nam của các nhà lãnh đạo các nền kinh tế hàng đầu.
Và đặc biệt, các hoạt động đối ngoại cấp cao của các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta trong năm qua, là các điểm nhấn quan trọng, tạo nên nhiều mốc son, không chỉ truyền tải thông điệp về một Việt Nam hội nhập sâu rộng, mà còn tôn lên hình ảnh một Việt Nam đóng góp tích cực, chủ động, có trách nhiệm vào các công việc chung của cộng đồng quốc tế.
Những thông điệp nổi bật
Năm 2023 đã chứng kiến những hoạt động ngoại giao sôi động của đất nước. Câu chuyện về một Việt Nam năng động, đổi mới luôn hiện hữu trong các diễn đàn cấp cao như Hội nghị thượng đỉnh G7 tại Nhật Bản, hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 tại Indonesia;
Hay trong các chuyến thăm song phương, đa phương của các nhà lãnh đạo cấp cao nước ta đến các nước đối tác, bè bạn. “Một Việt Nam phát triển năng động, đổi mới, hội nhập quốc tế và cùng thế giới chung tay giải quyết các vấn đề toàn cầu”, đó là thông điệp nổi bật từ những hoạt động đối ngoại quan trọng này.
Tất cả đã thể hiện một vị thế mới của Việt Nam trong bối cảnh địa chính trị thế giới đang có nhiều biến động.
Thông qua những chuyến thăm quan trọng này, chúng ta đã củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác nhiều mặt với các nước, mở ra những xung lực và cơ hội mới để tranh thủ sự hỗ trợ và nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Đơn cử như chuyến thăm chính thức nước CHDCND Lào tháng 4/2023 của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng là một ví dụ. Đây là chuyến thăm có ý nghĩa nhiều mặt và “đặc biệt”. Chuyến thăm diễn ra trong thời gian chỉ khoảng 30 tiếng đồng hồ, nhưng Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã có gần 20 hoạt động phong phú, trong đó đã hội đàm với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào.
Các nhà lãnh đạo hai nước đều khẳng định dành ưu tiên cao nhất cho mối quan hệ đặc biệt Việt-Lào với thông điệp “Việt Nam – CHDCND Lào: Sẽ tiếp tục sánh bước bên nhau phát triển giàu mạnh”.
Nếu những thông điệp mà các nhà lãnh đạo Việt Nam chuyển tải ở hội nghị cấp cao G7, cấp cao ASEAN hay trong các chuyến thăm đến các nước bạn bè luôn để lại dấu ấn rõ nét và được các quốc gia đón nhận, thì ở bên kia bán cầu, trong các chuyến thăm chính thức Cộng hòa Cuba, Cộng hòa Argentina, Cộng hòa Đông Urguoay của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hai từ “Việt Nam” cũng đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn bè quốc tế.
Năm 2023 cũng là năm đầu tiên triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Hàn Quốc. Tiến sĩ Beak Yong-Hun - Phó Giáo sư Việt Nam học thuộc Khoa Nghiên cứu Châu Á và Trung Đông thuộc Đại học Dankook – bày tỏ, kế hoạch hợp tác triển khai quan hệ chiến lược toàn diện, hai nước đã ký kết 17 hiệp định (và 111 MOU đã được ký kết tháng 6/2023 nhân chuyến thăm của Tổng thống Yoon Suk Yeol tới Việt Nam)
Dẫn nhận định của báo chí hai nước cho rằng hợp tác song phương Việt Nam-Hàn Quốc đang ở "thời kỳ hoàng kim", Tiến sĩ Beak Yong-Hun cho rằng điều đó cũng có nghĩa là đến lúc hai bên cần “đẩy mạnh về chất” thay vì lượng của mối quan hệ.
Dưới góc nhìn của Tiến sĩ Beak Yong-Hun, dù vẫn còn những điểm hạn chế, nhưng nhìn tổng thể mối quan hệ song phương xu thế tích cực vẫn bao trùm.
Mở ra giai đoạn lịch sử mới của tình hữu nghị và hợp tác song phương
Chưa hết, về những bước tiến của ngoại giao Việt Nam trong năm 2023, theo Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, các sự kiện Việt Nam nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện với Mỹ (tháng 9) và Nhật Bản (tháng 11), cùng với các khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đã được xác lập trước đó với Trung Quốc, Nga và Hàn Quốc, những bước tiến mới trong năm 2023 cho thấy Việt Nam đang tiếp tục theo đuổi chính sách ngoại giao cân bằng, đậm bản sắc “ngoại giao cây tre”.
Việc tăng cường quan hệ ngoại giao với Mỹ và Nhật Bản giúp Việt Nam thúc đẩy hợp tác trong nhiều lĩnh vực như thương mại, công nghệ và các lĩnh vực mới; cùng với đó là trao đổi văn hóa, nguồn nhân lực, mở ra những cơ hội mới và giúp kinh tế Việt Nam tăng trưởng.
Sự kiện Tổng thống Mỹ Joe Biden thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 10-11/9, theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là một trong những sự kiện quan trọng trong năm 2023, diễn ra vào dịp hai nước kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện.
Kết quả nổi bật nhất của chuyến thăm chính là việc hai nước chính thức nâng cấp lên quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, mở ra một giai đoạn lịch sử mới của tình hữu nghị và hợp tác song phương.
Cũng như các Tổng thống Mỹ trước đây, ngài Biden cũng không quên lẩy Kiều với hai câu thật ý nghĩa: “Vinh hoa bõ lúc phong trần,/Chữ tình ngày một thêm xuân một ngày”, và cho rằng: “đây là ngày chúng ta có thể cảm nhận được vinh hoa và ấm áp của những cơ hội vô hạn mở ra trước chúng ta”.
Có thể hiểu đây là một hình thức diễn đạt khác đi về mối quan hệ giữa hai quốc gia đã tiến thêm một bước, gắn bó và tin tưởng nhau hơn theo như thỏa thuận hợp tác chiến lược toàn diện vừa tuyên bố.
Niềm tin và chữ “tình” như ngài Tổng thống lẩy thật đúng với mối quan hệ bang giao hiện nay giữa hai nước qua từng chặng đường được vun đắp, đúng như khẳng định của Tuyên bố chung: Chương mới này trong quan hệ giữa hai nước sẽ đưa quan hệ đối tác Việt Nam - Mỹ lên tầm cao mới.
Cùng nhau, hai nước sẽ hiện thực hóa nguyện vọng của người dân về một tương lai tươi sáng và năng động, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực quan trọng này cũng như trên toàn thế giới.
Vì thịnh vượng chung của cả hai nước, không can thiệp vào nội bộ của nhau, không liên kết với nước này chống nước khác… đó chính là sự cam kết của trí tuệ, của niềm tin.
Chữ "tình” phải trải qua chặng đường gian nan mới đơm hoa, kết trái!
Một dấu ấn khác nữa trong năm 2023, chính là Nhật Bản trở thành Đối tác chiến lược toàn diện thứ sáu của Việt Nam. Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Nhật Bản, vào tối 27/11, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio nhất trí nâng cấp quan hệ hai nước lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới”.
Hai bên cũng thống nhất những phương hướng lớn, chủ đạo của quan hệ hữu nghị hợp tác Việt Nam - Nhật Bản trong thời gian tới.
Đặc biệt, chuyến thăm thứ ba của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam vào ngày 12-13/12 vừa qua, diễn ra trong bối cảnh Việt Nam và Trung Quốc kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ hợp tác đối tác chiến lược toàn diện (2008 - 2023) là sự kiện lớn quan trọng, đã khép lại một năm 2023 nhiều dấu ấn nổi bật.
Chuyến thăm ghi dấu cùng với “Tuyên bố chung nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về việc tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược”, còn có tổng cộng 36 văn bản hợp tác giữa Việt Nam và Trung Quốc được ký kết.
Đây là số lượng văn bản hợp tác được ký kết nhiều nhất từ trước đến nay trong một chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt Nam.
Đánh giá về chuyến thăm này, báo chí Trung Quốc cho rằng sẽ giúp “nâng mối quan hệ láng giềng lên tầm cao mới”, đồng thời thúc đẩy hơn nữa sự hợp tác cùng có lợi giữa hai nước láng giềng và tăng cường mối quan hệ mà cả hai cùng mong muốn vun đắp, được xây dựng trên cơ sở tình hữu nghị truyền thống “đồng chí, anh em”.
“Chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với cả hai Đảng, hai nước. Hai bên nhất trí xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược, nỗ lực vì hạnh phúc của nhân dân hai nước, vì sự nghiệp hòa bình và tiến bộ của nhân loại”, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung nhấn mạnh.
“Hai bên đã ra Tuyên bố chung Việt Nam-Trung Quốc về việc tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm hơn nữa quan hệ Đối tác Hợp tác chiến lược toàn diện, xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt-Trung có ý nghĩa chiến lược”, ông Lê Hoài Trung thêm một lần nữa khẳng định, qua chuyến thăm, Đảng và Nhà nước, nhân dân Trung Quốc và cộng đồng quốc tế hiểu rõ hơn những thành tựu, đường lối đối ngoại của Việt Nam, trong đó có trường phái "ngoại giao cây tre", cũng như chính sách quốc phòng "bốn không" của Việt Nam.
Với những kết quả đạt được phong phú và toàn diện như thế, chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình là dấu mốc quan trọng trong lịch sử quan hệ hai Đảng, hai nước.
Thành công của chuyến thăm tạo ra làn gió mới, động lực mới để hai nước cùng “cưỡi gió, đạp sóng” đưa quan hệ láng giềng hữu nghị truyền thống và Ðối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc bước vào giai đoạn phát triển mới, tiếp tục vững chắc, ổn định và bền vững, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực cũng như toàn cầu.
Đủ nắng hoa sẽ nở…
Những tháng cuối cùng của năm, từ ngày 31/10 đến ngày 5/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tham dự Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26), thăm làm việc tại Vương quốc Anh và thăm chính thức Cộng hòa Pháp.
Chuyến công tác này, Thủ tướng cũng đã chứng kiến gần 60 bản ghi nhớ hợp tác đã được doanh nghiệp Việt Nam và các nước thoả thuận, tổng giá trị đầu tư cam kết lên đến hơn 30 tỷ USD, tập trung trong các lĩnh vực thuộc những định hướng ưu tiên thu hút đầu tư của Việt Nam.
Có thể nói những hoạt động đối ngoại quan trọng của các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta đã thể hiện dấu ấn đậm nét của Ngoại giao đa phương, đóng góp quan trọng vào việc nâng cao vai trò và vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Chúng ta không chỉ giới thiệu một Việt Nam đổi mới, năng động mà còn giới thiệu một Việt Nam là “điểm hẹn” của cơ hội, của tiềm năng và môi trường đầu tư.
Đúng như nhận định của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong các chuyến công tác, ông cho rằng chúng ta đang đứng trước nhiều cơ hội mới, ông ví von “đủ nắng hoa sẽ nở”, và mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước sẽ ngày càng “đơm hoa kết trái".
Trong một thế giới nhiều biến động như hiện nay, những hoạt động đối ngoại cấp cao của các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta đã tiếp tục phát huy mạnh mẽ đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, vì lợi ích dân tộc do Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra.
Đến nay, với hơn 500 hiệp định song phương và đa phương; với việc phê chuẩn và triển khai có hiệu quả Hiệp định thương mại tự do Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA); tham gia ký Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) và việc đã có hơn 70 quốc gia công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường.....
Việt Nam cũng đã trở thành mắt xích quan trọng trong nhiều liên kết kinh tế thông qua việc ký các hiệp định thương mại tự do, qua đó tạo ra những động lực to lớn cho phát triển. Và đây cũng là lý do Việt Nam đã trở thành “điểm hẹn” đón tiếp nhiều nguyên thủ, nhà lãnh đạo quốc gia và các nhà lãnh tổ chức quốc tế.
Năm 2023 có ý nghĩa bản lề quan trọng nhằm tiếp tục triển khai Nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ XIII và sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 25 của Ban Bí thư về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương. Đất nước ta đang ở trong thời kỳ chiến lược mới để hiện thực hóa khát vọng trở thành nước công nghiệp hiện đại vào năm 2045.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng, trong thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực dự báo sẽ còn tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường. Theo đó, cần thường xuyên theo dõi sát các diễn biến và dự báo đúng chiều hướng phát triển của tình hình bên ngoài; vượt qua khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ của công tác đối ngoại từ nay đến hết nhiệm kỳ, như Đại hội XIII của Đảng đã đề ra: "Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ đối ngoại.
Nhấn mạnh thêm một số vấn đề cần quan tâm, Tổng Bí thư nêu rõ, ngoại giao luôn phải quan tâm kết hợp nhuần nhuyễn sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại; luôn luôn phải kiên định trong nguyên tắc và linh hoạt trong sách lược.
“Nguyên tắc của chúng ta là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Sách lược của chúng ta là cơ động, linh hoạt điều chỉnh tùy theo từng vấn đề, từng thời điểm và tuỳ theo đối tượng hay đối tác, tuân thủ những tư tưởng lớn của Bác Hồ: "Dĩ bất biến ứng vạn biến", sẵn sàng làm bạn với tất cả các nước”, Tổng Bí thư nói.
Nhắc lại nhiều nguyên thủ, lãnh đạo cấp cao các nước và các tổ chức quốc tế lớn thăm Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tự hào, những sự kiện đó đã vẽ lên một bức tranh rất đẹp, rất sinh động và có sức hấp dẫn cao trên mặt trận đối ngoại trong 2 năm vừa qua và tạo nên một vị thế mới của Việt Nam trên trường quốc tế.
Thanh Nhung
