Tăng tốc cho đơn hàng cuối năm
Sau đợt phải cắt giảm hơn 9.500 lao động hồi đầu và giữa năm ngoái vì khó khăn về đơn hàng, Công ty TNHH PouYuen Việt Nam đang phải tuyển dụng hàng trăm lao động phổ thông (không yêu cầu kinh nghiệm) để phục vụ cho các đơn hàng mới.
Chính sách tuyển dụng với nhiều chế độ phúc lợi hấp dẫn như: Hỗ trợ bữa ăn, trợ cấp nuôi con, y tế miễn phí, xe đưa đón, thưởng lương tháng 13 và BHXH.
Ngoài ra, công ty còn có lớp học miễn phí nâng cao ngoại ngữ và vi tính hoặc các tay nghề khác, chế độ tăng lương hàng năm và nhiều cơ hội thăng tiến… Tuy nhiên, hiện công ty vẫn chưa tuyển đủ số lượng lao động cần thiết, đặc biệt lao động có tay nghề càng khó tuyển.
Tại khu công nghiệp (KCN) Vĩnh Lộc (TPHCM), hàng loạt công ty đăng tuyển lao động với số lượng từ vài chục đến hàng trăm người. Ngoài thu nhập từ lương và các chế độ phúc lợi ngày lễ, tết, nhiều DN còn đưa ra nhiều chính sách hấp dẫn như tăng phụ cấp đi lại, xe đưa đón và miễn phí cơm trưa, hỗ trợ tiền nhà trọ, tiền chuyên cần, tổ chức khám sức khỏe, tham quan du lịch hàng năm…
Tại các KCN ở tỉnh Bình Dương, hàng loạt DN sản xuất cũng đăng thông báo cần tuyển một lượng lớn lao động phục vụ sản xuất sau khi đã sa thải ở thời điểm Covid-19 và đơn hàng sụt giảm do khó khăn thị trường toàn cầu trong hơn 2 năm qua. Các ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng cao như: May mặc, da giày, điện tử, cơ khí, chế biến thực phẩm…
Tại Đồng Nai, bên cạnh các ngành như may mặc, da giày, các DN điện tử, cơ khí, vận tải… cũng có nhu cầu tuyển dụng số lượng lớn. Theo bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Đồng Nai, tình hình đơn hàng sản xuất ở các thị trường lớn dần phục hồi nên nhiều DN cần tuyển với tổng số người lao động (NLĐ) lên đến hàng chục ngàn.
Tuy nhiên, hàng loạt doanh nghiệp tại Đồng Nai, nhất là các DN dệt may và giày da, cho biết đang gặp rất nhiều khó khăn trong tuyển dụng lao động, đặc biệt là lao động phổ thông.
Ngay cả Long An và Tiền Giang, hai địa phương không phải là “thủ phủ” sản xuất công nghiệp của khu vực phía Nam, nhưng các DN ở hai địa phương này chia sẻ cũng gặp khó khăn khi tuyển được lao động phổ thông.
Có thể thấy, mặc dù đơn hàng xuất khẩu dần phục hồi nhưng khó khăn lớn đối với các DN lúc này là tuyển được lao động cho sản xuất. Dù các DN đưa ra những chính sách đãi ngộ để thu hút lao động như lương thưởng, hỗ trợ xe đưa đón và tiền thuê trọ… nhưng cũng không dễ tuyển dụng.
Doanh nghiệp không thiếu đơn hàng, chỉ thiếu lao động
Số liệu từ Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho thấy, xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam 8 tháng năm 2024 ước đạt 28,32 tỷ USD, tăng 6,19% so với cùng kỳ 2023. Đáng mừng, tháng 7/2024 và tháng 8/2024 là hai tháng liên tiếp kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam đạt trên 4 tỷ USD. Dự báo, xuất nhập khẩu hàng dệt may của Việt Nam sẽ tiếp tục khả quan trong những tháng tới, bởi theo yếu tố chu kỳ, nhu cầu hàng hóa thường tăng mạnh vào những tháng cuối năm.
Các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đang ấm dần và đã tăng trưởng trở lại như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Canada… riêng thị trường EU mức tăng trưởng còn thấp.
Cũng theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, năm 2024 ngành dệt may đặt mục tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt 44 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2023. Với lũy kế 8 tháng đạt trên 28 tỷ USD, trung bình từ nay tới hết năm 2024 mỗi tháng cần đạt kim ngạch trung bình 4 tỷ USD.
Tuy nhiên, nửa cuối năm cũng là cao điểm cho đơn hàng và sản xuất dịp Noel và chào đón năm mới, do đó với đà tăng trưởng trong 2 tháng liên tiếp cơ hội cán đích của ngành là tương đối cao.
Theo phản ánh từ nhiều DN, từ quý IV/2023 đến nay thị trường dệt may đã có những dấu hiệu ấm lên. Tổng cầu dệt may năm 2024 được dự báo tăng 5 - 6% so với năm 2023 dù chưa bằng so với thời điểm trước khi xảy ra dịch Covid-19. Nhiều doanh nghiệp đã có đơn hàng đến hết năm 2024 và đang đàm phán đơn hàng cho năm 2025.
Tuy nhiên, vấn đề mà nhiều DN may mặc hiện nay đang phải đối mặt là liên tục tuyển công nhân nhưng vẫn thiếu lao động, đặc biệt là lao động phổ thông.
Để thu hút đủ công nhân, đáp ứng tiến độ cho các đơn hàng cuối năm, nhiều công ty tuyển cả người lớn tuổi, miễn có tay nghề và đủ sức khỏe làm việc, ngoài lương sản phẩm, NLĐ còn được công ty hỗ trợ thêm vài triệu đồng mỗi tháng và nhiều phúc lợi khác….
Tương tự như ngành dệt may, vấn đề doanh nghiệp đồ gỗ lo ngại cũng không phải là đơn hàng mà là tình trạng thiếu hụt công nhân. Bởi việc tuyển thêm nhân công của ngành gỗ đang bị cạnh tranh dữ dội vì các ngành xuất khẩu chủ lực khác cũng có đơn hàng tăng, kéo theo nhu cầu tuyển dụng tăng.
Lý giải về tình trạng thiếu lao động của DN dệt may, ông Phạm Xuân Hồng Chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TPHCM cho rằng, cuối năm là thời điểm vào mùa sản xuất không chỉ riêng ngành dệt may mà của nhiều ngành hàng khác do đó có tình trạng ồ ạt tuyển dụng lao động khiến công tác tuyển dụng kể cả tuyển dụng lao động thời vụ khó khăn.
Bên cạnh đó, do năm 2023 và nửa đầu năm 2024 có những thời điểm đơn hàng khó khăn, buộc DN phải giảm giờ làm, giảm lao động, nhiều người mất việc về quê sinh sống hoăc chuyển sang làm các nghề tự do khác.
Đó là chưa kể các DN ngành dệt may, da giày, đồ gỗ… vốn sử dụng lượng lớn lao động phổ thông đang bị cạnh tranh với các nhà máy sản phẩm công nghệ, điện tử…
Những lĩnh vực này thường do DN FDI đầu tư với mức lương trả cao hơn và công việc được đánh giá nhẹ và “sang” hơn. Do đó, không ít NLĐ ở DN dệt may, da giày, đồ gỗ… chuyển sang.
Dự báo, từ tháng 10/2024 đến tháng 2/2025 sẽ xuất hiện tình trạng “thúc” đơn hàng từ các đối tác, các DN có thể sẽ phải tuyển thêm nhiều lao động thời vụ để đáp ứng nhịp sản xuất của các đơn hàng.
Để giải quyết vấn đề thiếu lao động luôn “nóng” về cuối năm, theo các chuyên gia đầu tư máy móc thiết bị, nâng cao năng lực sản xuất là rất cần thiết. DN cũng cần gia tăng các chính sách trợ cấp nhằm “giữ chân” NLĐ.
Hà Phương
Báo Lao động và Xã hội số 114
