Đây là một trong những kết quả “Nghiên cứu đời sống giáo viên tại tỉnh Bình Thuận, Tây Ninh và Hậu Giang năm 2024” do Viện Phát triển chính sách Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh (IDP-VNU) thực hiện.
Theo đó, IDP-VNU đã phỏng vấn các nhà quản lý giáo dục, giáo viên các cấp và khảo sát diện rộng 12.505 giáo viên tại 3 địa phương trên vào tháng 9, 10/2024 (thời điểm chính sách tiền lương mới có hiệu lực), phỏng vấn 132 nhà quản lý giáo dục, giáo viên các cấp.
Nội dung phỏng vấn và khảo sát liên quan đến thu nhập, đời sống, tinh thần, động lực theo nghề và mong muốn cải thiện chính sách của giáo viên.
Kết quả phỏng vấn cho thấy, kể từ khi thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng (từ ngày 1/7), thu nhập của giáo viên được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, thu nhập của nghề giáo chỉ đáp ứng trung bình 51,87% nhu cầu chi tiêu hàng tháng của gia đình giáo viên đối với nhóm không có làm thêm các nghề phụ.
Đối với nhóm giáo viên làm thêm nghề phụ, chỉ đáp ứng khoảng 62,55%. Riêng giáo viên có thâm niên dưới 10 năm đánh giá thu nhập của nghề giáo chỉ đáp ứng trung bình 45,7% nhu cầu chi tiêu hàng tháng của gia đình. Do đó, nhiều giáo viên vẫn phải tìm đến các nghề phụ như: Nông nghiệp, kinh doanh nhỏ, bán hàng online, giao hàng…
Đánh giá mức độ áp lực tài chính (thu nhập từ nghề giáo không đủ trang trải cuộc sống) của giáo viên có mức điểm bình quân khá cao 3,61/5 (5 là rất áp lực). Trong đó, 44% giáo viên cho biết họ đang chịu áp lực đến rất áp lực; chỉ 19% giáo viên cho rằng họ đang thoải mái và rất thoải mái, không bị áp lực tài chính.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy 71,83% giáo viên bị quá tải trong công việc, tỷ lệ này ở giáo viên mầm non là 87,65%.
Trong khi đó, gần 70% giáo viên mầm non không có thời gian hoạt động thể dục thể thao, giải trí và 46% giáo viên ở các cấp khác dành dưới 10% thời gian trong ngày cho hoạt động thể dục thể thao, giải trí. Thời gian giáo viên dành cho chăm sóc gia đình chỉ chiếm 15,81% quỹ thời gian.
Báo cáo cũng chỉ ra “Nhiều phụ huynh đặt kỳ vọng quá cao, thường xuyên can thiệp sâu vào công việc giảng dạy, thậm chí gây áp lực về điểm số. Họ liên tục theo dõi, đặt câu hỏi và yêu cầu báo cáo chi tiết về tình hình học tập của con qua các nhóm Zalo, Facebook...”.
Đáng lo ngại hơn, một số giáo viên còn phản ánh không ít phụ huynh còn có những hành vi xúc phạm nghiêm trọng đến thầy, cô như trực tiếp đến trường gây gổ, chửi bới, thậm chí hành hung giáo viên khi con em họ bị phê bình, nhắc nhở hoặc không đạt điểm cao.
Ngoài ra họ còn phải đối mặt với tình trạng bị đe dọa, bôi nhọ danh dự trên mạng xã hội… Điều này khiến đội ngũ giáo viên cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng, mất tự chủ và cảm hứng trong công việc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giáo dục, đồng thời tạo nên hình ảnh xấu trong mắt học sinh về mối quan hệ giữa nhà trường và gia đình.
Dù thu nhập vẫn chưa đáp ứng nhu cầu cuộc sống cũng như gặp nhiều áp lực trong công việc nhưng có tới 94,23% giáo viên cho biết họ tiếp tục theo đuổi nghề vì lòng yêu nghề, yêu trò.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy chính sách quan trọng nhất được giáo viên mong muốn là ưu đãi về tài chính (vay ngân hàng với lãi suất ưu đãi dựa vào thâm niên công tác hoặc cam kết số năm công tác đối với giáo viên trẻ) với tỷ lệ 89,18% giáo viên trả lời mong muốn hoặc rất mong muốn; tiếp đến là việc giảm tuổi hưu được giáo viên lựa chọn với tỷ lệ 83,91%.
Thanh Hòa
Báo Lao động và Xã hội số 141
