Để thu hút học sinh, nhất là hệ 9+, nhiều trường có các giải pháp như mở thêm nghề mới, có chính sách khuyến khích người học và nâng chất lượng đào tạo nghề...
Thầy Trần Việt Hùng, Hiệu trưởng Trường TC nghề Giao thông công chính Hà Nội cho biết, năm học 2024 - 2025, trường được giao tuyển sinh 720 chỉ tiêu, trong đó có 135 chỉ tiêu Chương trình 9+.
Nhà trường nhận hồ sơ tuyển sinh Chương trình 9+ từ ngày 20/4 đến 22/7. Kết quả bước đầu đạt 35% so với chỉ tiêu được giao.
Các em đăng ký xét tuyển nhiều vào những ngành: Công nghệ ô tô, công nghệ sơn ô tô, đồ họa đa phương tiện, công nghệ thông tin (ứng dụng phần mềm), tạo mẫu và chăm sóc sắc đẹp, điện tử công nghiệp, tiếng Đức, tiếng Nhật...
Đây là những ngành nghề mà thị trường lao động và doanh nghiệp có nhu cầu tuyển nhiều nhân sự.

Năm học 2024 - 2025, Trường TC nghề Tổng hợp Hà Nội được giao tuyển sinh Chương trình 9+ với 690 chỉ tiêu. Thầy Khuất Huy Bằng, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, học sinh đăng ký xét tuyển tăng do các em và phụ huynh thấy rõ lợi ích của việc học nghề vừa tiết kiệm thời gian, kinh phí mà vẫn đảm bảo bằng cấp.
Một số nghề có nhiều học sinh đăng ký xét tuyển gồm: Kỹ thuật máy lạnh và điều hòa không khí, điện công nghiệp, kỹ thuật chế biến món ăn. Tùy từng nghề và khả năng của học sinh mà mức lương dao động từ 8 - 12 triệu đồng/tháng.
Ngoài ra, nhà trường có chính sách khuyến khích học sinh vừa học văn hóa vừa học nghề khi đăng ký xét tuyển Chương trình 9+, như: Tặng 5 tháng học phí văn hóa, tương ứng với 1,2 triệu đồng; 1 ba lô trị giá 500.000 đồng cùng các chế độ học bổng khi đạt loại giỏi trở lên, hỗ trợ thẻ xe buýt...
Năm nay, Trường TC nghề Nấu ăn - Nghiệp vụ du lịch và Thời trang Hà Nội được giao tuyển sinh 180 chỉ tiêu Chương trình 9+ với 7 ngành nghề chính, trong đó có nghề kỹ thuật chế biến món ăn, kỹ thuật pha chế đồ uống, kỹ thuật làm bánh.
Đối với nghề kỹ thuật làm bánh, trường tuyển số lượng lớn bởi học sinh tốt nghiệp có việc làm cao, chiếm tỷ lệ 80 - 90%.
“Nhà trường được mở mã nghề mới tuyển sinh Chương trình 9+ năm nay là tạo mẫu và chăm sóc sắc đẹp. Đây là nghề phát triển mạnh tại Việt Nam thời gian gần đây, được nhiều bạn trẻ theo học bởi dễ kiếm việc với mức lương lý tưởng”, Hiệu trưởng Trường TC nghề Nấu ăn - Nghiệp vụ du lịch và Thời trang Hà Nội Nguyễn Xuân Hùng cho hay.
Đối với Trường TC nghề Cơ khí I Hà Nội, học sinh tốt nghiệp có việc làm đúng ngành nghề chiếm 80%, thậm chí có nghề đạt 100%. Hiệu trưởng Trường TC nghề Cơ khí I Hà Nội Phạm Quang Vinh cho biết, năm nay, dù công tác tuyển sinh có nhiều khó khăn nhưng trường sẽ nỗ lực để đảm bảo số lượng chỉ tiêu và hướng tới tuyển sinh bền vững.
Theo đó, nhà trường tuyển sinh thông qua chính học sinh, phụ huynh có con theo học tại trường và thuyết phục họ bằng những giá trị tích cực.
Theo các chuyên gia giáo dục nghề nghiệp, 3 trụ cột mà các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cần lưu tâm khi đào tạo nghề kết hợp với dạy văn hóa. Đầu tiên là giáo dục học sinh thay đổi ý thức, nhận thức học nghề để từ đó có thái độ học tập tốt. Thứ hai, các trường tập trung vào hoạt động giáo dục nghề nghiệp, nâng chất lượng đào tạo nghề để thật sự hấp dẫn.
Muốn làm được điều này, các trường phải thay đổi chương trình, nội dung dạy học, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, phương pháp đào tạo và đổi mới trang thiết bị. Thứ ba là phải đảm bảo chất lượng dạy văn hóa để học sinh tham dự kỳ thi THPT Quốc gia đạt tỷ lệ tốt nghiệp cao.
Và nâng cao chất lượng đào tạo nghề cũng là cách giúp học sinh thích học nghề vì thế các nhà trường đều tăng tỷ lệ thực hành, thiết kế cho người học đến doanh nghiệp trải nghiệm.
Đây cũng là cách giúp các trường tiết kiệm kinh phí đầu tư mua trang thiết bị, học sinh được trang bị kỹ năng đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và hòa nhập ngay thị trường lao động với mức thu nhập khá.
Được biết, Chương trình 9+ là mô hình đào tạo song song giữa học nghề và học văn hóa phổ thông dành cho học sinh tốt nghiệp THCS. Sau 3 năm theo học Chương trình 9+, học sinh đủ điều kiện được cấp bằng tốt nghiệp trung cấp và tham gia kỳ thi THPT quốc gia để được xét tốt nghiệp THPT.
Sau đó, học sinh có thể đi làm theo chuyên ngành được đào tạo hoặc học liên thông lên trình độ cao hơn như cao đẳng, đại học theo quy định.
Phương Minh
Báo Lao động Xã hội số 68