Góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị hợp tác
Chiều 22/10, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thỏa thuận quốc tế , Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, tại kỳ họp thứ 9 của Quốc hội, một số ý kiến cho rằng, nếu mở rộng đến cấp huyện, cấp xã thì chỉ nên khoanh lại đối với các huyện ở khu vực biên giới, các xã ở khu vực biên giới và có giới hạn phạm vi lĩnh vực cụ thể được ký kết.
Có ý kiến đề nghị chỉ nên mở rộng đến cấp huyện, vì băn khoăn về năng lực, khả năng thực thi của cấp xã.
Đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị)
Theo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, ký kết các văn bản hợp tác quốc tế của UBND cấp huyện và UBND cấp xã, trong đó có các xã ở khu vực biên giới thời gian qua đã góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị hợp tác, thắt chặt tình đoàn kết, hữu nghị, bảo đảm an ninh, trật tự khu vực biên giới, thúc đẩy hoạt động đối ngoại nhân dân, giao lưu, trao đổi văn hóa, hợp tác phát triển kinh tế - xã hội khu vực biên giới.
Từ thực tiễn nhu cầu ký kết các văn bản hợp tác quốc tế của UBND cấp huyện, UBND cấp xã, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trên phạm vi cả nước, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu hợp tác quốc tế, dự thảo Luật quy định việc mở rộng chủ thể ký kết thoả thuận quốc tế đến UBND cấp huyện.
Đối với UBND cấp xã, chỉ mở rộng đến UBND cấp xã ở khu vực biên giới; đồng thời để bảo đảm phù hợp với năng lực, bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia, dự thảo Luật giới hạn một số nội dung UBND cấp xã ở khu vực biên giới được ký như: về giao lưu, trao đổi thông tin, kết nghĩa, hợp tác quản lý biên giới phù hợp với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên và quy định Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định về việc ký kết TTQT đối với UBND cấp huyện và UBND cấp xã ở khu vực biên giới.
Việc mở rộng các chủ thể là cần thiết
Tuy nhiên, nghe xong báo cáo, một số vị đại biểu đề nghị cân nhắc việc mở rộng chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế đến UBND xã khu vực biên giới.
Chính quyền cấp xã ở khu vực biên giới hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, năng lực của đội ngũ cán bộ còn nhiều hạn chế, quan hệ quốc tế thì sâu rộng, hướng tới tương lai, rất nhạy cảm và đa dạng, đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) phân tích.
Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) đề nghị không nên giao cho cấp xã tiến hành ký kết các thỏa thuận quốc tế.
Ông Nhưỡng cho rằng không nên đơn giản hóa vấn đề này bởi năng lực của cấp xã, đặc biệt là các xã biên giới chưa đảm bảo tham gia sâu vào các thỏa thuận quốc tế.
Đại biểu Ngàn Phương Loan (Lạng Sơn)
Nhưng, đại biểu Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị) lại có quan điểm khác, khi mà thực tế ở tỉnh này cho thấy ở cấp dưới của cấp xã còn có có những kết nghĩa rất hiệu quả, đã hỗ trợ nhau trong phát triển kinh tế, tuần tra cột mốc, quản lý biên giới, trong cứu hộ, cứu nạn, trong giao lưu giữa 2 bên biên giới và tăng cường đoàn kết hữu nghị, không chỉ đoàn kết ngoại giao về Nhà nước, về Đảng mà còn thực hiện ngoại giao nhân dân rất có hiệu quả.
Cho rằng, việc UNBD cấp xã khu vực biên giới được ký kết thỏa thuận quốc tế đã được dự thảo luật này quy định chặt chẽ, theo đại biểu Ngàn Phương Loan (đoàn Lạng Sơn), các tổ chức như tổ chức chính trị - xã hội nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp quy định tại Điều 23 chưa rõ, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung thêm.
“Tại khoản 2 Điều 2 của dự thảo Luật, về bên ký kết Việt Nam, tôi đề nghị xem xét, quy định bổ sung thêm một số chủ thể như là Ban quản lý các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế và Ban quản lý có tên gọi khác thuộc UBND cấp tỉnh là chủ thể được tham gia ký kết thỏa thuận quốc tế", bà Loan nói.
Nữ đại biểu đơn cử như tại tỉnh Lạng Sơn, Ban quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thường xuyên có các hoạt động trao đổi, phối hợp với các cơ quan chức năng phía bạn để thúc đẩy thông quan hàng hóa, xây dựng khu hợp tác kinh tế qua biên giới, các hoạt động nâng cấp cửa khẩu...
Thực tế, trong thời gian qua, cơ quan này đã được cấp có thẩm quyền cho phép ký một số các thỏa thuận quốc tế với các cơ quan chức năng liên quan, đối tác nước ngoài như cơ chế gặp gỡ, trao đổi định kỳ, cơ chế phối hợp nâng cấp cửa khẩu, cơ chế phối hợp xây dựng khu hợp tác kinh tế qua biên giới.
"Do đó, việc mở rộng đến các chủ thể nêu trên, trong đó có các Ban quản lý khu kinh tế cửa khẩu là cần thiết, phù hợp với thực tế, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phối hợp thực hiện nhiệm vụ”, đại biểu Ngàn Phương Loan nói.
Ký kết của các UBND xã khu vực biên giới: Giới hạn một số nội dung
Giải trình thêm vấn đề đại biểu quan tâm, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định quan hệ với các nước láng giềng, nhất là khu vực biên giới là hết sức quan trọng.
Và trong dự thảo đã quy định rất rõ là các nội dung được ký kết thỏa thuận của các UBND xã ở khu vực biên giới chỉ giới hạn trong một số nội dung như giao lưu, trao đổi thông tin, hợp tác quản lý biên giới theo điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký với các nước láng giềng.
Thỏa thuận quốc tế được ký nhân danh UBND xã ở khu vực biên giới này phải do Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định, cho phép - Phó thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng nêu, như thế, UBND tỉnh phải có trách nhiệm đối với các thỏa thuận này. Quy định này khẳng định trách nhiệm của Chủ tịch tỉnh trong quản lý hoạt động đối ngoại trên địa bàn tỉnh.