Sáng ngày 23/10, tiếp tục chương trình nghị sự kỳ họp 8, Quốc hội thảo luận ở hội trường Dự thảo Luật Tư pháp người chưa thành niên.
Một trong những vấn đề mới được chỉnh lý là quy định về tổng hợp hình phạt trong trường hợp người chưa thành niên phạm nhiều tội.
Mức tổng hợp hình phạt áp dụng thống nhất với mọi tội phạm
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho hay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo rà soát kỹ lưỡng và thấy rằng quy định như Bộ luật Hình sự hiện hành về tổng hợp hình phạt là bất hợp lý, dẫn đến thiếu công bằng, nên cần sửa đổi để khắc phục sự thiếu công bằng.
Về mức tổng hợp hình phạt chung, dự thảo đề xuất chỉnh lý theo hướng: Không quá 12 năm tù với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi và không quá 18 năm tù với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi.
Mức tổng hợp hình phạt áp dụng thống nhất với mọi tội phạm, mà không chỉ áp dụng với 5 tội: Tội giết người, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, tội cưỡng dâm người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi, tội sản xuất trái phép chất ma túy
“Quy định như vậy vừa bảo đảm phân hóa được chính sách xử lý giữa người chưa thành niên phạm 1 tội với người chưa thành niên phạm nhiều tội; vừa không tăng nặng trách nhiệm xử lý so với quy định của Bộ luật Hình sự; vừa khắc phục được bất cập trong quy định của Bộ luật Hình sự về tổng hợp hình phạt; vừa không phát sinh những mâu thuẫn mới trong tổng hợp hình phạt”, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp báo cáo Quốc hội.
Ngoài hình phạt tù có thời hạn, theo bà Nga, dự thảo luật tiếp tục kế thừa quy định của Bộ luật Hình sự về 3 loại hình phạt khác (gồm: cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ).
Quy định này nhằm bảo đảm phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm của từng hành vi phạm tội, đồng thời thể chế hóa Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị “giảm hình phạt tù, mở rộng áp dụng hình phạt tiền, hình phạt cải tạo không giam giữ...”.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho biết thêm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo rà soát kỹ lưỡng nội dung quy định của từng loại hình phạt trên để vừa bảo đảm tính răn đe, phòng ngừa tội phạm, vừa đề cao tính nhân văn, hướng thiện trong xử lý người chưa thành niên phạm tội.
Bổ sung nhiều chính sách và quy định chuyên biệt, thân thiện và nhân văn
Nêu ý kiến, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) nhất trí với quy định về việc tổng hợp hình phạt tù với người chưa thành niên phạm nhiều tội.
“Quy định như dự thảo vẫn có tính nhân văn với người phạm tội là người chưa thành niên, vừa đảm bảo tính công bằng và tính răn đe khi áp dụng tổng hợp hình phạt”, bà Nga nói.
Bà Nga đề nghị bổ sung quy định “ưu tiên cho người chưa thành niên chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ gần gia đình, địa phương cư trú”.
Bởi theo bà, điều trên thể hiện tính nhân văn, tạo điều kiện cho gia đình thăm nom, gặp gỡ, động viên người chưa thành niên phạm tội, góp phần cải thiện tâm lý của người chưa thành niên theo hướng tích cực.
Dự thảo luật đã bổ sung nhiều chính sách và quy định chuyên biệt, thân thiện và nhân văn hơn dành cho người chưa thành niên như: Thời hạn điều tra, truy tố, xét xử với người chưa thành niên không quá 1/2 thời hạn đối với người trưởng thành, trừ trường hợp vụ án có tính chất đặc biệt phức tạp.
Người tiến hành tố tụng phải đáp ứng điều kiện đã được đào tạo hoặc có kinh nghiệm điều tra, truy tố, xét xử vụ án liên quan đến người chưa thành niên.
Dự thảo luật cũng quy định trình tự, thủ tục, thời hạn chuyên biệt và cụ thể để xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng tại cộng đồng và biện pháp xử lý chuyển hướng giáo dục tại Trường giáo dưỡng đối với người chưa thành niên….
Để thực hiện được đầy đủ các chính sách nhân văn này, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư pháp, Viện KSND Tối cao, TAND Tối cao đều thống nhất việc tách vụ án trong trường hợp vụ án có bị can là người chưa thành niên và người trưởng thành.
Tiếp thu ý kiến của đa số đại biểu và các cơ quan hữu quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị quy định: Phải tách vụ án có người chưa thành niên phạm tội trong giai đoạn điều tra để giải quyết, nhằm bảo đảm thực thi đầy đủ, hiệu quả các chính sách nhân văn, thân thiện, tiến bộ của dự thảo luật.