Tháng 9, con chị Thu Thủy (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) bắt đầu vào lớp 1. Mặc dù đã cho con đi học lớp “tiền tiểu học” từ đầu tháng 3 nhưng chị Thủy vẫn luôn canh cánh nỗi lo khi con vào lớp 1.
Không như mầm non “vừa học vừa chơi”, ở lớp 1, các con phải tự lập hoàn toàn, học cách tiếp nhận kiến thức, làm quen với nề nếp và tuân thủ giờ giấc, kỷ luật của nhà trường. Môi trường mới đòi hỏi ở trẻ sự tập trung, ý thức tự giác, tự lập cao hơn.
“Tôi rất hồi hộp và lo lắng. Để con không bỡ ngỡ, túng lúng khi đi học, bên cạnh việc học chữ, tôi hướng dẫn cho cháu những kỹ năng cơ bản như: Đi vệ sinh, tự ngủ, biết xin cô ra ngoài, tự ăn uống…”, chị Thủy chia sẻ.
Cũng có con chuẩn bị vào lớp 1, chị Hoài An (quận 3, TPHCM) với tâm trạng lo lắng vì sợ con khó thích nghi với môi trường mới khi không còn được sự bao bọc, chăm sóc như cấp mầm non. Do đó, chị cũng chú ý rèn một số kỹ năng để giúp trẻ không bị bỡ ngỡ trong những “ngày đầu tiên đi học”.
“Tôi hướng dẫn con tự xúc cơm ăn, tự vệ sinh cá nhân, thay quần áo, sắp xếp sách vở… đồng thời nhắc con nghe theo cô giáo, không nghe theo dụ dỗ của người lạ, nhớ địa chỉ nhà, số điện thoại của bố mẹ phòng khi cần thiết”, chị Hoài An cho biết.
Theo bà Vũ Thu Hà, Viện trưởng Viện Nghiên cứu đào tạo và can thiệp tâm lý Việt Nam, đối với trẻ bắt đầu bước vào tiểu học việc hình thành các kỹ năng sống cơ bản trong học tập và sinh hoạt vô cùng quan trọng. Bởi lúc này, các con bắt đầu bước ra khỏi môi trường của gia đình, mong muốn được giao lưu, học hỏi, được chủ động quyết định những vấn đề mang tính chất cá nhân.
Thế nhưng không phải trẻ nào cũng có thể định hình được những kỹ năng ngay từ đầu hay biết cách giao tiếp, ứng xử cũng như giải quyết, đối phó với những thách thức diễn ra trong môi trường học đường. Vì vậy, cha mẹ nên hướng dẫn, chỉ bảo, khuyến khích để các con độc lập và sử dụng các kỹ năng của mình.
Các chuyên gia khuyến cáo, để con có bước khởi đầu tốt nhất ở cấp tiểu học, gia đình và nhà trường cần tạo cho trẻ tâm thế tốt để từ đó thích nghi nhanh với môi trường học tập mới, tạo sự hứng thú khi đi học. Khi chuyển cấp học, trẻ sẽ có những thay đổi về tâm lý. Nên ngay ở độ tuổi mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi), thầy cô cần chú trọng quan sát, kịp thời hỗ trợ trẻ dần làm quen môi trường giáo dục tiểu học.
Thay bằng việc học trước kiến thức, phụ huynh cần chuẩn bị tâm lý vững vàng cho con; luôn động viên, khuyến khích để con yêu thích với việc học, cho con tham gia các chương trình ngày hội đến trường...
Bên cạnh việc chuẩn bị hành trang là kiến thức và kỹ năng, trẻ cũng cần có tâm thế sẵn sàng khi vào lớp 1. Cùng với đó, các hoạt động tăng cường thể chất cũng không thể bỏ qua để trẻ có sức khỏe tốt hòa nhập với môi trường mới. Cha mẹ không nên chỉ chú tâm vào việc trang bị kiến thức mà bỏ qua những yếu tố quan trọng này.
Thanh Hòa
Báo Lao động và Xã hội số 88
