Quay lại Dân trí
Dân Sinh
  1. Vì trẻ em

Cơ hội và thách thức đối với phụ nữ và trẻ em gái trong lĩnh vực STEM

LĐXH
LĐXH

(VTE) - Phụ nữ và trẻ em gái vẫn đang “lỡ hẹn” với STEM vì định kiến giới và rào cản từ gia đình cũng như xã hội.

Khi tài năng không phân biệt giới tính, đã đến lúc cần một hệ sinh thái mở, nơi nữ giới tự tin học tập, làm việc và tỏa sáng.

Rào cản phụ nữ và trẻ em gái tiếp cận STEM?

Có nhiều lý do dẫn đến việc tỉ lệ phụ nữ làm việc trong lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học) còn hạn chế như: Thiếu các chính sách và chương trình thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ; vẫn còn nhiều định kiến giới về phụ nữ và công nghệ.

Vậy, làm thế nào để phá bỏ rào cản, trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái một cách toàn diện đang là thách thức đối với nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này tại Việt Nam hiện nay.

Cơ hội và thách thức đối với phụ nữ và trẻ em gái trong lĩnh vực STEM - 1
Các em học sinh tại Diễn đàn “Tương lai số: Phụ nữ và trẻ em Việt Nam trong STEM”. Ảnh: Thanh Huyền

Bà Nguyễn Thị Hồng, Trưởng khoa Điện - Điện tử, Trường Cao đẳng Công nghệ Cao Hà Nội nêu thực trạng: “Hầu hết các doanh nghiệp là đối tác của nhà trường đều ưu tiên nhân sự trong lĩnh vực STEM đối với nữ. Họ cho rằng, cùng một năng lực và trình độ thường nhân viên nữ sẽ ổn định về tâm lý và kiên trì, bền bỉ hơn nam giới”.

Mặc dù, cơ hội việc làm thuận lợi là thế, nhưng bà Hồng cũng cho biết: “80% sinh viên của trường theo học ngành kỹ thuật và năm vừa rồi chỉ có duy nhất 1 bạn nữ.

Đa phần phụ huynh chỉ muốn con gái học ngành chăm sóc sắc đẹp hay kinh tế - những ngành nghề mà theo họ là nhẹ nhàng, phù hợp với con gái. Họ không muốn con gái theo ngành kỹ thuật vì sợ ngành nghề này vất vả”. 

Cùng quan điểm này, bà Đào Lan Hương, nhà sáng lập, CEO Học viện Công nghệ sáng tạo Teky cho biết: “Tại Học viện, chỉ có 17% học sinh nữ theo học. Nhiều học sinh nữ có thành tích tốt trong lĩnh vực STEM, tuy nhiên, càng học lên cao, tỉ lệ nữ càng giảm dần.

Nguyên nhân là do định kiến giới từ các phụ huynh. Các học sinh nữ muốn theo học lâu dài nhưng phụ huynh lại không muốn con học nặng, không muốn đầu tư dài hơi cho con gái theo đuổi lĩnh vực công nghệ”.

Dưới góc độ là một phụ huynh, bà Trần Đạo Hạnh đến từ Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo Quốc gia NSSC (Bộ Khoa học & Công nghệ) chia sẻ, trước đây mình cũng bị ảnh hưởng bởi quan điểm của bố mẹ trong việc định hướng đi học, đi làm.

Tuy nhiên, khi học xong, bà Hạnh đã rẽ theo con đường mà mình yêu thích, khác hẳn với con đường mà bố mẹ đã vạch ra.

“Tôi mong các bố mẹ định hướng con theo sở thích cũng như thế mạnh của con, bớt áp đặt quan điểm của mình lên con. Làm ở lĩnh vực ươm tạo khoa học và công nghệ, tôi nhận thấy các học sinh nữ có nhiều ý tưởng rất sáng tạo. Tôi mong có một chương trình xuyên suốt để hỗ trợ ươm mầm ý tưởng cho các em học sinh từ cấp II, cấp III”, bà Hạnh cho biết.

Tăng cơ hội tiếp cận STEM cho phụ nữ và trẻ em gái

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Đông, Tư vấn trưởng nghiên cứu “Cơ hội và thách thức trong giáo dục và việc làm của phụ nữ và trẻ em gái Việt Nam khi tham gia các ngành STEM”, việc xây dựng một hệ sinh thái giáo dục và việc làm STEM toàn diện, nơi phụ nữ và trẻ em gái có thể tiếp cận cơ hội học tập, rèn luyện kỹ năng và phát triển sự nghiệp, đòi hỏi sự chung tay của các doanh nghiệp và tổ chức phi chính phủ.

Cơ hội và thách thức đối với phụ nữ và trẻ em gái trong lĩnh vực STEM - 2

Cụ thể, cần đầu tư và tài trợ học bổng, cung cấp thiết bị học tập hoặc triển khai các chương trình đào tạo STEM dành riêng cho nữ sinh; thúc đẩy văn hóa doanh nghiệp thông qua việc xây dựng môi trường làm việc thân thiện, hỗ trợ phụ nữ thăng tiến trong lĩnh vực STEM;

Đồng thời kết nối chặt chẽ với hệ thống giáo dục bằng cách phối hợp với các trường học để tổ chức các chương trình thực tập và hướng nghiệp.

Liên quan đến trường học và các tổ chức giáo dục, PGS. TS Nguyễn Tiến Đông đề xuất: “Việt Nam cần thiết kế chương trình học tích hợp STEM vào chương trình giáo dục từ tiểu học đến đại học; hỗ trợ sinh viên nữ thành lập các câu lạc bộ STEM dành riêng cho nữ sinh để thúc đẩy sự tự tin và sáng tạo; phát triển các chương trình thực hành và trải nghiệm thực tế cùng doanh nghiệp”.

Về phía cộng đồng và gia đình, cần nâng cao nhận thức, xóa bỏ định kiến giới về STEM qua các chiến dịch truyền thông; hỗ trợ, khuyến khích và tạo điều kiện để nữ giới tham gia các hoạt động STEM.

Chia sẻ về nỗ lực đưa STEM đến với trẻ em Việt Nam, bà Trần Tố Uyên, Đồng sáng lập STEAM for Vietnam cho biết: “Trong 4 năm qua, STEAM for Vietnam đã đào tạo hơn 80.000 học sinh và 10.000 giáo viên trên toàn quốc. Từ tháng 6/2021, STEAM for Vietnam hợp tác chiến lược với UNICEF Việt Nam để mang đến chương trình giáo STEAM miễn phí cho trẻ em Việt Nam.

Chương trình hướng tới nhóm trẻ em yếu thế (trẻ em khuyết tật, dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, có hoàn cảnh khó khăn) và trẻ em gái.

“Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ đưa ứng dụng AI đến với các giáo viên và học sinh. Chúng tôi muốn ươm mầm niềm đam mê về công nghệ cho học sinh từ khi các em còn nhỏ. STEM rất đơn giản, không quá xa vời, các em hoàn toàn có thể bắt đầu với STEM từ những trò chơi dân gian, khám phá, vận hành robot…”, bà Trần Tố Uyên chia sẻ.

Bà Caroline Nyamayamombe, Trưởng đại diện Cơ quan Liên hợp quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho phụ nữ - UN Women tại Việt Nam: “Trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái trong STEM không chỉ là vấn đề bình đẳng, mà còn là chất xúc tác cho sự đổi mới, tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững.

Bằng cách đầu tư vào tài năng thế hệ trẻ Việt Nam, chúng ta đang đầu tư vào một tương lai tươi sáng hơn cho tất cả chúng ta”.

Thanh Huyền

Ấn phẩm Vì trẻ em số 24

Tin liên quan
Gìn giữ Tết dưới mái nhà!

Gìn giữ Tết dưới mái nhà!

(VTE) - Tết, với mình, không chỉ là một khoảng thời gian, một kỳ nghỉ hoặc là một dịp để sum họp, gặp gỡ, sẻ chia… với những người thân yêu!