Trong thời đại hiện nay, khi nhiều giá trị truyền thống dần bị mai một thì việc giáo dục con trẻ biết ơn và kính trọng thầy cô càng trở nên quan trọng và cần thiết.
Truyền thống “Tôn sư trọng đạo” - Nét đẹp văn hóa cần gìn giữ
Trong cuộc sống, những câu chuyện xúc động về tình cảm thầy trò dù ở bất cứ nơi đâu cũng đều lay động lòng người.
Năm 2016, một số video ghi lại cảnh nhóm thầy giáo ở Trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học số 2 Nậm Hàng, huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu phải vượt đèo đến gãy xe máy hay lội qua suối nước lũ cuồn cuộn để cõng học sinh đến trường ngày khai giảng đã gây xúc động mạnh cho cộng đồng mạng.
Được biết, trước ngày khai giảng, một nhóm thầy giáo đã đến các bản để đón học sinh đến trường chính. Trong đó, có hai điểm trường lẻ là Lồng Ngài và Nậm Lay nằm cách điểm trường chính 105km, đường đi rất hiểm trở vì có vực sâu và suối chảy xiết.
Thầy Hoàng Văn Trường, Tổng phụ trách Đội của Trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học số 2 Nậm Hàng chia sẻ trên báo Dân trí: “Có nhiều đoạn, chúng tôi phải để cả người lẫn xe trôi dốc tự do như kiểu trượt patin, không thể dùng phanh vì đường quá dốc và trơn trượt.
Một thầy giáo bị trượt đèo, gãy cả càng xe nhưng may mắn không bị thương. Chúng tôi phải để xe ở một điểm trường lẻ, nhờ gọi người mang phụ tùng đến thay thế rồi đi tiếp”.
Hình ảnh những thầy cô “lái đò”, “lái xe”, “cõng chữ”… đôi khi đúng cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Sự nghiệp trồng người thực sự gian nan, nhưng cũng vô cùng ý nghĩa.
Từ xa xưa, dân tộc Việt Nam đã có truyền thống “tôn sư trọng đạo” với những giá trị tốt đẹp về sự tôn kính dành cho người thầy. Trong mỗi gia đình, cha mẹ thường dạy con cái phải kính trọng và biết ơn thầy cô - những người đã truyền đạt kiến thức, nuôi dưỡng trí tuệ và định hình nhân cách cho học sinh.
Tuy nhiên, trong thời đại 4.0, việc giáo dục trẻ em về lòng biết ơn và kính trọng thầy cô gặp không ít thách thức. Một bộ phận học sinh chưa nhận thức hết ý nghĩa của việc tôn kính thầy cô, trong khi cha mẹ đôi lúc không đủ thời gian để giáo dục con về đạo lý này.
Giáo dục trẻ biết ơn và kính trọng thầy cô không phải là việc của riêng nhà trường mà cần có sự hợp tác từ phía gia đình.
Các bậc phụ huynh có thể dạy con bằng những câu chuyện đời thường hoặc những tấm gương về sự tri ân thầy cô. Họ có thể giải thích cho con rằng, như cây cần đất để bám rễ, con người cũng cần có thầy cô dạy bảo, dìu dắt để trưởng thành.
Dạy con biết ơn và kính trọng thầy cô mỗi ngày
Để con trẻ yêu quý, kính trọng và thật lòng biết ơn các thầy cô đã dạy dỗ mình, cha mẹ trước tiên cần giải thích để trẻ hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng của thầy cô giáo. Thầy cô giáo không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn giúp trẻ hình thành nhân cách và rèn luyện các kỹ năng sống.
Cha mẹ nên khuyến khích con thể hiện lòng biết ơn với thầy cô bằng những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa, như nói “Con cảm ơn thầy/cô” khi nhận được sự giúp đỡ hoặc sau mỗi buổi học. Từ những điều đơn giản, trẻ sẽ học được cách tôn trọng và biết ơn thầy cô trong mọi tình huống.
Việc giáo dục con lễ phép là bước quan trọng trong việc giúp trẻ biết kính trọng thầy cô. Cha mẹ nên dạy con chào hỏi và cư xử lễ phép với thầy cô, lắng nghe khi thầy cô giảng bài, không làm gián đoạn bài giảng. Điều này không chỉ thể hiện sự tôn trọng của học sinh dành cho giáo viên mà nó còn là phép lịch sự tối thiểu, là một trong những kỹ năng sống cần thiết đối với trẻ.
Những dịp như Ngày Nhà giáo Việt Nam là cơ hội tốt để trẻ thể hiện lòng biết ơn thầy, cô giáo. Cha mẹ có thể cùng con làm thiệp, viết thư cảm ơn hoặc tặng một món quà nhỏ tự làm để thể hiện tình cảm.
Tuy nhiên, với các thầy cô giáo thì không có món quà nào giá trị bằng kết quả học tập tiến bộ mỗi ngày của chính học sinh. Cha mẹ hãy nói với con rằng, nỗ lực học tập là món quà ý nghĩa nhất mà trẻ có thể dành tặng thầy cô. Khi con làm bài tập đầy đủ, chú ý lắng nghe bài giảng, luôn cố gắng hoàn thiện bản thân… đó là chính cách con cảm ơn những gì thầy cô đã dạy.
Ngoài ra, những câu chuyện về sự biết ơn thầy cô trong cuộc sống hằng ngày cũng là những bài học sống động cho trẻ học tập và noi gương. Câu chuyện ứng xử của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với thầy cô giáo cũ là một tấm gương sáng về truyền thống "tôn sư trọng đạo".
Trẻ em học qua quan sát, vì vậy cha mẹ nên thể hiện sự tôn trọng và biết ơn đối với thầy cô của con, cũng như với những người lớn khác xung quanh. Khi thấy cha mẹ kính trọng người dạy mình, trẻ sẽ dễ dàng thấm nhuần giá trị này.
Cha mẹ cũng nên giúp con hiểu rằng, công việc dạy học đòi hỏi nhiều công sức và tâm huyết. Thầy cô phải dành nhiều thời gian để chuẩn bị bài giảng, hỗ trợ học sinh và cũng phải chịu không ít áp lực từ cuộc sống.
Cha mẹ cần khéo léo giáo dục để con hiểu rằng, lòng biết ơn và sự kính trọng thầy cô không chỉ thể hiện trong những dịp đặc biệt, mà còn là một thái độ và cách ứng xử hằng ngày. Khi con biết quý trọng những người đã góp phần dạy dỗ mình, đó cũng là nền tảng quan trọng để con xây dựng nhân cách tốt trong tương lai.
Bình Yên
Ấn phẩm Vì trẻ em số 21
