Bằng cách cho trẻ em tiếp xúc với các nền văn hóa, tín ngưỡng và hoàn cảnh khác nhau, cha mẹ có thể giúp con trở thành những cá nhân cởi mở, đồng cảm, có năng lực về văn hóa để cùng tạo nên một thế giới tươi đẹp hơn. Điều này có thể trở thành hiện thực khi cha mẹ làm theo một số cách:
Dạy con về các nền văn hóa
Trẻ em bắt đầu hình thành niềm tin và nhận thức ngay từ khi còn nhỏ. Điều đó có nghĩa là cần thiết phải bắt đầu dạy trẻ về sự đa dạng và hòa nhập càng sớm càng tốt.
Việc đọc sách về các nền văn hóa và phong tục khác nhau, cho đến việc trải nghiệm các món ăn mang tính đặc trưng, hay cùng nghe những bản nhạc truyền thống từ những quốc gia khác sẽ đem lại những góc nhìn, cảm nhận mới về sự đa dạng của thế giới xung quanh.
Khi trẻ lớn hơn, cha mẹ có thể nói chuyện với con về các hình thức tôn giáo và thực hành lòng nhân ái. Ngoài ra, các chương trình truyền hình, phim ảnh và sách có thể là công cụ mạnh mẽ để dạy trẻ về sự đa dạng và hòa nhập.
Thực hiện những gì cha mẹ đạt được
Trẻ học bằng cách quan sát hành vi của những người xung quanh. Vì vậy, mỗi bậc cha mẹ cần là hình mẫu của việc ứng xử một cách có văn hoá.
Nếu cha mẹ đối xử với mọi người bằng sự tôn trọng và tử tế, bất kể chủng tộc, tôn giáo, giới tính, khả năng… thì họ đang làm gương tốt cho con mình. Hãy cho con thấy rằng sự đa dạng và hòa nhập là có giá trị.
Tôn trọng sự khác biệt
Hãy dạy trẻ đừng bỏ qua hoặc che giấu sự khác biệt. Việc khuyến khích con khám phá và tìm hiểu về các nền văn hóa, phong tục và nguồn gốc khác nhau chính là để thấy về sự khác biệt.
Cha mẹ giúp trẻ hiểu rằng, những khác biệt đó đang làm cho thế giới trở thành một nơi đa dạng, tươi đẹp, hấp dẫn và thú vị hơn. Bên cạnh đó, việc tham dự các sự kiện, lễ hội về văn hóa, ẩm thực, nghệ thuật… được tổ chức vào những dịp đặc biệt cũng giúp trẻ làm quen, mở rộng kiến thức và đánh giá cao sự đa dạng trong văn hoá của mỗi quốc gia.
Cho trẻ tiếp xúc với những trải nghiệm này chính là cha mẹ đang giúp con phát triển một thế giới quan cởi mở hơn.
Dạy trẻ về sự đồng cảm
Đồng cảm là kỹ năng cần thiết giúp trẻ trở nên hòa nhập và hiểu biết hơn về người khác. Nhưng làm thế nào để dạy con sự đồng cảm? Có một cách đó là khuyến khích và tạo điều kiện để con thực hành lòng nhân ái.
Cùng con thảo luận xem trẻ sẽ làm gì, cảm thấy thế nào nếu ở trong hoàn cảnh của người khác. Hãy cho trẻ biết hành động của trẻ có thể ảnh hưởng đến người khác như thế nào. Qua đó, giúp trẻ hiểu và nhận biết những cảm xúc khác nhau và phát triển thái độ tích cực đối với sự đa dạng và hòa nhập.
Khuyến khích sự đa dạng trong mạng xã hội của trẻ
Việc trẻ em tìm kiếm những người giống mình là điều tự nhiên, nhưng việc mở rộng mối quan hệ xã hội của trẻ là rất quan trọng để thúc đẩy sự đa dạng và hòa nhập.
Khuyến khích con kết bạn với những người có nền tảng và nền văn hóa khác nhau không chỉ mở rộng quan điểm của trẻ mà còn dạy chúng giá trị của việc đánh giá cao và tôn trọng sự khác biệt.
Giải quyết những khuôn mẫu và định kiến giới
Các khuôn mẫu có thể duy trì sự phân biệt đối xử và thành kiến về giới, nhưng việc chấp nhận sự đa dạng, hòa nhập cũng như kỹ năng đồng cảm lại có khả năng xóa bỏ khuôn mẫu và định kiến giới.
Trò chuyện với con về những khuôn mẫu hay định kiến giới có thể khó khăn nhưng đó là việc làm cần thiết. Dạy con những thách thức, những khuôn mẫu chính là cha mẹ đang giúp trẻ phát triển kỹ năng tư duy phản biện và thái độ tích cực đối với những cá nhân khác biệt.
Mỗi bước đều có giá trị
Dạy con về sự đa dạng và hòa nhập đòi hỏi nỗ lực không ngừng của các bậc cha mẹ. Bởi điều này không thể có được trong một sớm một chiều, nhưng cha mẹ có thể giúp con thấm nhuần những giá trị này bằng sự kiên nhẫn và bền bỉ. Hãy luôn tâm niệm và nhắc nhở bản thân - mỗi bước nhỏ đều có giá trị.
Dạy con sống hòa nhập, đánh giá cao sự đa dạng và tôn vinh sự khác biệt, mỗi bậc cha mẹ đang góp phần tạo ra một xã hội nhân ái, công bằng và hòa nhập cho tất cả mọi người.
Xuân Quang
Ấn phẩm Vì trẻ em số 9
