Không ít cha mẹ quên hạnh phúc hiện tại của con
Không ít học sinh từ Tiểu học, THCS luôn mang theo bên người những tập đề thi KET, PET, IELTS - các chứng chỉ đánh giá sự thành thạo tiếng Anh, hay phiếu bài tập các môn dày cộm, trong bộ dạng bơ phờ, mệt mỏi.
Thậm chí các em phải chạy đua với thời gian để vừa học ở trường, trung tâm luyện thi, lớp năng khiếu, và sau đó là cuộc đua vào đại học, du học, để đáp ứng được mọi kỳ vọng của cha mẹ.
Các em đang bị “ép chín”, nhào nặn trở thành một hình mẫu học sinh theo tiêu chuẩn của gia đình, trường học và xã hội.
Các bậc phụ huynh với mong muốn con phải thật thành công, giỏi giang theo một thước đo nhất định nào đó của xã hội thì luôn lo lắng và đốt cháy giai đoạn phát triển, học tập của các con. Cha mẹ dường như đã quên mất một điều rằng, mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, mang trong mình những tính cách và tiềm năng không hề hòa lẫn.
Cái kho tàng quý giá và tiềm năng thật sự trong mỗi đứa trẻ cần được đặt vào đúng môi trường và được khơi gợi, nuôi dưỡng, khích lệ từng chút, từng chút một thì trẻ mới có cơ hội phát huy hết mình.
Tiến sĩ Nguyễn Chí Hiếu (Đại học Stanford), tác giả cuốn sách “Thay đổi vì con” đã nói về sai lầm của nhiều cha mẹ vì mong muốn con thành công mà vô tình bỏ qua hạnh phúc ở thì hiện tại của đứa trẻ. Cha mẹ thường hay tự hào khoe thành công của con như một niềm hạnh phúc của đời mình, nhưng hạnh phúc của chính con thì đôi lúc cha mẹ quên.
Dù bản chất, cha mẹ nào cũng mong muốn con mình được thành công và hạnh phúc. Tuy nhiên, trong lúc chinh phục giấc mơ “con giỏi giang và thành công”, họ đã quên mất những niềm vui nhỏ bé như gần gũi con cái và có khi vô tình “tước đoạt” hạnh phúc hiện tại của con mình.
Tại hội thảo “Cỗ máy chuẩn hóa hay đứa trẻ thành nhân?” do Tổ chức Giáo dục IEG Global tổ chức tại Hà Nội, TS Nguyễn Chí Hiếu chia sẻ câu chuyện của bản thân mình khi bắt đầu làm giáo dục từ 15 năm trước.
Ban đầu ông nhận dạy, luyện thi các chứng chỉ quốc tế nhưng sau vài năm ông nhận ra những giải thưởng, huy chương, thành tích không trở thành động lực, không khiến nhiều học sinh của mình hạnh phúc. Bởi đó là mục tiêu của bố mẹ các em.
Em Phạm Nguyễn Vĩnh An, sinh viên năm thứ nhất Đại học Fulbright Việt Nam, kể bản thân em may mắn khi được mẹ ủng hộ theo học ngành Tâm lý, nhưng nhiều bạn của em vấp phải sự cản trở của gia đình khi chọn ngành học.
Nhiều bạn muốn học Văn hóa, Lịch sử, Nghệ thuật, nhưng gia đình ép học Kinh tế vì cho rằng như thế mới tốt cho tương lai. "Cha mẹ không hiểu rằng chỉ khi chúng con cảm thấy hứng thú với mục tiêu do chính mình đặt ra thì chúng con mới dành hết sức lực để theo đuổi. Nếu đi theo mục tiêu của bố mẹ thì có thể chúng con vẫn đạt được nhưng không có niềm vui", Vĩnh An chia sẻ.
Học sinh có thể đạt mục tiêu nếu đó là điều con mong muốn
Về vấn đề cha mẹ đồng hành cùng con, TS Nguyễn Chí Hiếu cho rằng: “Trẻ em ngày nay đang gồng gánh quá nhiều mục tiêu của người lớn.
Phụ huynh hãy là người hỗ trợ cho các mục tiêu của con thay vì ép con theo đuổi mong muốn của mình. Thành tích chỉ là một lát cắt rất nhỏ, không phản ánh toàn bộ con người một đứa trẻ.
12 năm phổ thông không có thành tích, giải thưởng cũng không sao, miễn là học sinh có năng lực tự học, tư duy độc lập, biết tự lo cho chính mình thì đó đã là thành công. Nên có sự thanh lọc áp lực, tùy vào tính cách và năng lực của từng em để tạo ra những kênh học tập đa dạng phù hợp. Hãy dành nhiều thời gian để gia đình sống vui vẻ cùng nhau, để thật sự hiểu con trẻ hơn.
Trẻ em luôn có nhiều vấn đề, và người lớn nên thật sự lắng nghe tụi trẻ để hiểu những vấn đề của các em. Hãy cho các em khoảng không gian và thời gian để trẻ được làm điều trẻ thích.
Để giúp trẻ phát triển toàn diện, ngoài kiến thức, người lớn cần dạy trẻ các kỹ năng sống. Bởi rèn luyện kỹ năng sống sẽ giúp trẻ biết cách giao tiếp với mọi người, biết cách ứng xử đúng mực; có ý thức làm chủ bản thân, sống lành mạnh, tích cực; trẻ sẽ dễ dàng hòa nhập vào tập thể, khẳng định được vị trí của mình; giữ được sự bình tĩnh, tự tin và có đủ kiến thức để giải quyết các tình huống, thách thức trong cuộc sống; giúp trẻ hoàn thiện nhân cách một cách tích cực.
Theo các chuyên gia tâm lý, thành công chỉ được hình thành từ những đứa trẻ có năng lực thành công. Cha mẹ hãy giúp con có được năng lực thành công bằng cách cho con có nhiều trải nghiệm sống để hình thành vốn sống, kinh nghiệm sống, thái độ sống.
Đồng thời, trang bị cho con các kỹ năng quan trọng như kỹ năng tự học, tự đánh giá, tự nhìn lại thất bại và đứng dậy sau khi vấp ngã. Đây mới chính là những yếu tố quyết định thành công hay thất bại trong cuộc đời.
Việt Cường