Hơn ai hết, cha mẹ phải là người trang bị cho con các kiến thức và kỹ năng phòng, chống mưa bão, dông lốc và lũ lụt.
Không năm nào không có người chết vì mưa bão, dông lốc, lũ lụt. Vì vậy, trang bị cho trẻ em các kiến thức và kỹ năng phòng, chống mưa bão, dông lốc và lũ lụt là điều vô cùng cần thiết và quan trọng.
Trẻ cần hiểu về các hiện tượng thiên nhiên
Một số trẻ thích thú mỗi khi trời mưa to gây lụt lội, vì khi đó chúng được nghỉ học và sẽ trốn cha mẹ chạy ra ngoài nghịch nước. Nhưng trẻ không biết rằng, mưa lớn thường kèm theo dông lốc có thể khiến cây đổ, thậm chí tốc cả mái tôn, mái ngói và rơi xuống người đi đường, gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản. Nước lụt không phải là nước sạch, có thể gây bệnh tiêu chảy hoặc da liễu...
Do đó, cha mẹ cần giải thích cho trẻ hiểu rõ các hiện tượng thiên nhiên trong cuộc sống, đặc biệt là các thảm họa tự nhiên. Cha mẹ, người chăm sóc cần nói cho trẻ biết mưa bão, dông lốc và lũ lụt… được hình thành như thế nào và những hậu quả chúng có thể gây ra đối với đời sống con người. Đồng thời, hướng dẫn trẻ tự xem dự báo thời tiết, thường xuyên cập nhật các tin tức về thời tiết, đặc biệt khi có cảnh báo về bão hoặc lũ.
Chủ động chuẩn bị trước bão, lũ
Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, trẻ em tùy vào sức lực và độ tuổi hoàn toàn có thể phụ giúp cha mẹ gia cố nhà cửa để phòng, chống khi bão, lũ đến.
Trẻ cần đóng kín các cửa sổ và cửa ra vào để tránh gió lùa và nước tràn vào nhà. Đồng thời, cất các giấy tờ quan trọng, sách vở, quần áo lên những nơi cao ráo để tránh bị nước ngập làm hỏng.
Cha mẹ có thể cùng trẻ chuẩn bị một balo khẩn cấp, bao gồm những vật dụng cá nhân như quần áo ấm, thức ăn khô để được nhiều ngày, nước uống, thuốc men và đèn pin, pin dự phòng...
Nếu cơn bão được chính quyền dự báo nguy hiểm, cha mẹ nên cùng trẻ tập luyện các kế hoạch sơ tán. Ví dụ, nếu nhà bị ngập thì địa điểm nào trong nhà là an toàn nhất để trú tránh hoặc trong trường hợp bắt buộc phải sơ tán, cả nhà sẽ di chuyển đến đâu...
Nếu như trẻ chưa biết bơi, hãy cho con học bơi và kỹ năng an toàn trong môi trường nước càng sớm càng tốt. Thực tế là có không ít trẻ em và cả người lớn bị chết đuối trong bão, lũ. Biết bơi và kỹ năng an toàn trong môi trường nước có thể giúp con người an toàn khi có tình huống khẩn cấp xảy ra.
Kỹ năng an toàn trong mưa bão và lũ lụt
Cha mẹ cần dặn trẻ không được ra ngoài khi có bão, lũ hay dông lốc. Trẻ cần ở trong nhà và tránh xa cửa sổ, vì khu vực này có nguy cơ bị gió tạt hoặc nước tràn vào, thậm chí có thể bị sét đánh.
Trẻ cũng nên tránh xa các thiết bị điện, vì mưa lớn có thể khiến cho nhà ngập và các thiết bị điện bị rò rỉ, mất an toàn.
Nếu bị kẹt trong một tòa nhà, trẻ hãy di chuyển lên tầng cao nhất và chỉ lên nóc nhà nếu điều này là bắt buộc; không di chuyển đến những không gian khép kín ở tầng cao nhất của ngôi nhà, chẳng hạn như gác xép, để tránh bị kẹt nếu nước lũ dâng cao.
Trẻ không đi qua ngầm, tràn, cầu, cống hoặc các đường giao thông khi lũ đang tràn về;%không đi qua khu vực ngập nước hoặc nơi có dòng nước lũ chảy qua, vì nước lũ có thể sâu hơn và chảy xiết hơn so với vẻ ngoài, dễ gây tai nạn.
Nếu bão, lũ xảy ra khi trẻ đang ở ngoài đường, không có người lớn bên cạnh, trẻ cần nhanh chóng tìm nơi an toàn như tòa nhà cao hoặc gò đất cao để trú ẩn và chờ người lớn hoặc lực lượng cứu hộ đến. Trẻ cần biết tránh xa các cây lớn, cột điện, hay những công trình có nguy cơ đổ.
Trong trường hợp nguy cấp, trẻ có thể gọi điện cho cha mẹ, người thân hoặc các số điện thoại khẩn cấp: 113 (công an), 114 (cứu hỏa), 115 (cấp cứu) để được trợ giúp.
Trẻ cần giữ bình tĩnh trong các tình huống khẩn cấp, không hoảng loạn và luôn làm theo hướng dẫn của người lớn hoặc lực lượng cứu hộ.
Làm gì sau khi bão và lũ lụt qua đi?
Sau khi bão tan và nước rút, trẻ có thể cùng cha mẹ dọn dẹp nhà cửa, kê lại đồ đạc; tuy nhiên cần đặc biệt chú ý vấn đề an toàn cho trẻ. Cha mẹ không nên để trẻ dọn dẹp ở các khu vực còn ngập nước, không để trẻ chạm vào dây điện hay các đồ vật sắc nhọn.
Sau lũ, các dịch bệnh như tiêu chảy, sốt xuất huyết, cúm có thể sẽ bùng phát, vì vậy cha mẹ cần dạy trẻ giữ vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh; dặn trẻ thường xuyên rửa tay bằng nước sạch với xà phòng hoặc nước sát khuẩn; đồ ăn bị ngập trong nước cần phải loại bỏ để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Một số trẻ cảm thấy lo lắng và sợ hãi sau khi chứng kiến sự tàn phá của bão, lũ, cha mẹ hãy ở bên động viên, trấn an tinh thần con. Nếu tinh thần trẻ tốt, cha mẹ có thể khuyến khích trẻ giúp đỡ các bạn nhỏ khác hoặc các thành viên trong gia đình.
Bằng cách tham gia tích cực và được hướng dẫn đúng cách, trẻ em có thể bảo vệ bản thân và giúp đỡ gia đình trong tình huống mưa bão và lũ lụt. Những kỹ năng này không chỉ giúp trẻ an toàn trước các thảm họa thiên nhiên mà còn phát triển sự tự lập và ý thức trách nhiệm từ khi còn nhỏ.
Phương Anh
Ấn phẩm Vì trẻ em số 18
