Người biết nhiều ngôn ngữ nhất
Theo thống kê từ Ethnologue (một xuất bản phẩm điện tử chuyên thống kê về ngôn ngữ và phương ngữ), trên thế giới hiện có khoảng 7.139 ngôn ngữ được con người sử dụng và người biết nhiều ngôn ngữ nhất thuộc về Ziad Fazah (Lebanon).
Ziad Fazah được cho là có thể nói, đọc, viết thành thạo hơn 60 ngôn ngữ và được ghi vào sách Kỷ lục Guinness Thế giới năm 1998. Cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có ai vượt qua được thành tích của Ziad Fazah.
Trước đó, Emil Krebs, một nhà ngôn ngữ học người Đức thế kỷ XIX, cũng được ghi nhận là người có khả năng thông thạo 68 ngôn ngữ.
Tại Việt Nam, học giả Trương Vĩnh Ký được thế giới tôn vinh là “nhà bác học về ngôn ngữ” khi thành thạo 26 ngôn ngữ từ năm 25 tuổi. Ông là một trong 18 nhà bác học nổi bật nhất thế kỷ XIX và được ghi danh trong Từ điển Larousse.
Quốc gia có nhiều người học ngoại ngữ
Việc học ngoại ngữ ngày càng phổ biến trên toàn cầu, nhưng không phải quốc gia nào cũng có mức độ quan tâm đến ngoại ngữ như nhau. Luxembourg là một trong những quốc gia có tỷ lệ người học ngoại ngữ cao nhất thế giới. Tại đây, học sinh thường học ít nhất ba ngôn ngữ: tiếng Luxembourg, tiếng Pháp và tiếng Đức.
Ngoài ra, các nước Bắc Âu như Thụy Điển, Na Uy, Hà Lan và Phần Lan cũng nổi tiếng với khả năng sử dụng nhiều ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh. Hệ thống giáo dục tiên tiến và môi trường đa văn hóa tại đây đã tạo điều kiện cho người dân phát triển khả năng ngôn ngữ.
Quốc gia sử dụng nhiều ngôn ngữ trong giao tiếp
Ấn Độ nổi bật với 22 ngôn ngữ chính thức, nhưng thực tế có hơn 1.600 ngôn ngữ được sử dụng tại quốc gia này. Papua New Guinea, nơi có dân số chỉ hơn 9 triệu người, lại sở hữu hơn 850 ngôn ngữ. Một số ngôn ngữ chỉ được nói bởi vài trăm người, thậm chí chỉ trong một ngôi làng nhỏ. Indonesia và Nigeria cũng là những quốc gia đa ngôn ngữ với lần lượt hơn 700 và 530 ngôn ngữ.
Ngôn ngữ thông dụng nhất
Tiếng Anh được xem là ngôn ngữ thông dụng nhất thế giới với khoảng 1,5 tỷ người sử dụng, trong đó có 375 triệu người nói như ngôn ngữ mẹ đẻ. Sự phổ biến này đến từ vai trò của tiếng Anh trong thương mại, khoa học và văn hóa đại chúng. Tuy nhiên, xét về số lượng người nói như tiếng mẹ đẻ, tiếng Trung Quốc lại dẫn đầu với hơn 900 triệu người sử dụng.
Ngôn ngữ hiếm gặp
Trên thế giới có những ngôn ngữ rất hiếm gặp, như Ayapaneco, được nói ở một làng nhỏ tại Mexico. Điều đặc biệt là ngôn ngữ này hiện chỉ còn hai người sử dụng, nhưng họ không nói chuyện với nhau do bất đồng cá nhân.
Ngôn ngữ Pirahã của người Pirahã ở vùng Amazon cũng là một ví dụ độc đáo. Ngôn ngữ này không có chữ viết và không có từ để chỉ số lượng lớn. Ngoài ra, Sentinelese, ngôn ngữ của bộ tộc sống trên đảo North Sentinel (Ấn Độ Dương), là một trong những ngôn ngữ ít được biết đến nhất do cộng đồng này hoàn toàn cô lập với thế giới bên ngoài.
Ngôn ngữ ký hiệu
Ngôn ngữ ký hiệu (Sign Language) là một hệ thống ngôn ngữ độc lập, được sử dụng bởi cộng đồng người khiếm thính trên khắp thế giới. Một số ngôn ngữ ký hiệu phổ biến như ASL (American Sign Language) hay BSL (British Sign Language) có cấu trúc ngữ pháp và từ vựng riêng, không phụ thuộc vào ngôn ngữ nói của quốc gia đó.
Điều thú vị là các ngôn ngữ ký hiệu cũng có sự đa dạng tương tự như các ngôn ngữ nói. Ví dụ, người sử dụng ASL và BSL không thể dễ dàng hiểu nhau, bởi cấu trúc và cách biểu đạt khác biệt.
Bảo tồn ngôn ngữ
Trong hàng ngàn ngôn ngữ trên thế giới, rất nhiều ngôn ngữ hiếm đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Theo UNESCO, khoảng 40% ngôn ngữ có nguy cơ biến mất trong thế kỷ XXI. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này thường là do sự toàn cầu hóa, khi nhiều người trẻ không học ngôn ngữ truyền thống của gia đình mình và chuyển sang các ngôn ngữ phổ biến hơn như tiếng Anh.
Do đó, việc bảo tồn các ngôn ngữ hiếm hiện đang là một vấn đề cấp bách. Trong những năm qua, UNESCO đã khởi xướng nhiều dự án để ghi lại và lưu trữ thông tin về những ngôn ngữ có nguy cơ biến mất, nhằm bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Quang Hưng
Ấn phẩm Vì trẻ em số 1
