Do ảnh hưởng của mưa bão, lũ lụt tại các tỉnh miền Trung trong tháng 10 và tháng 11/2020 tác động làm cho diện tích rau màu ngập nặng, nhiều ao, hồ, chuồng trại bị hư hỏng, cuốn trôi...nên giá thực phẩm tại các tỉnh này tăng cao.
Theo Tổng cục Thống kê, bình quân 11 tháng năm 2020, CPI tăng 3,51% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó: CPI khu vực thành thị tăng 3,13%, khu vực nông thôn tăng 3,87% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cơ bản 11 tháng năm 2020 tăng 2,43% so với cùng kỳ năm 2019. Tháng 1 và tháng 2/2020 là tháng Tết nên nhu cầu mua sắm tăng cao, giá các mặt hàng lương thực bình quân 11 tháng năm 2020 tăng 4,37% so với cùng kỳ năm trước góp phần làm cho CPI chung tăng 0,16%.
Giá các mặt hàng thực phẩm bình quân 11 tháng năm 2020 tăng 13,32% so với cùng kỳ năm trước góp phần làm cho CPI tăng 2,83% chủ yếu do giá các mặt hàng thực phẩm tươi sống tăng cao dịp Tết Nguyên đán, nhất là giá mặt hàng thịt lợn tăng cao do nguồn cung chưa được đảm bảo. Giá thịt lợn tăng 63,7% so với cùng kỳ năm trước làm cho CPI chung tăng 2,16%. Theo đó, giá thịt chế biến tăng 23,24%; mỡ lợn tăng 66,48% so với cùng kỳ năm trước.
Do ảnh hưởng từ dịch COVID-19 trên thế giới vẫn còn phức tạp, nhu cầu về một số loại vật tư y tế, thuốc phòng và chữa bệnh phục vụ trong nước và xuất khẩu ở mức cao nên giá các mặt hàng này có xu hướng tăng nhẹ. Bình quân 11 tháng năm 2020, giá thuốc và thiết bị y tế tăng 1,38% so với cùng kỳ năm trước; Giá dịch vụ giáo dục 11 tháng năm 2020 tăng 4,33% so với cùng kỳ năm 2019 do các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện tăng học phí năm học mới 2020-2021 theo lộ trình của Nghị định số 86/2015/NĐ-CP ngày 2/10/2015 của Chính phủ.
Theo Tổng cục Thống kê, bên cạnh các nguyên nhân làm tăng CPI, có một số nguyên nhân kiềm chế CPI 11 tháng năm 2020 như sau: Giá xăng dầu trong nước bình quân 11 tháng năm 2020 giảm 23,03% so với cùng kỳ năm trước tác động làm CPI chung giảm 0,83%; giá dầu hỏa bình quân 11 tháng năm 2020 giảm 31,4% so với cùng kỳ năm trước. Giá xăng dầu trong nước giảm giá theo giá nhiên liệu thế giới, tính đến ngày 25/11/2020, bình quân 11 tháng năm 2020 giá dầu Brent ở mức 42,53 USD/thùng giảm 33,63% so với cùng kỳ năm trước.
Nhu cầu du lịch giảm trong thời gian giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ do ảnh hưởng của dịch COVID-19 lần 1 và lần 2 nên bình quân 11 tháng năm 2020 giá du lịch trọn gói giảm 2,6% so với cùng kỳ năm trước. Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhu cầu đi lại của người dân giảm, bình quân 11 tháng năm 2020 so với cùng kỳ năm trước, giá vé máy bay giảm 34,61%; giá vé tàu hỏa giảm 2,14%. Trước tình hình này, Chính phủ đã triển khai hàng loạt các gói hỗ trợ cho người dân và người sản xuất gặp khó khăn do dịch COVID-19. Cụ thể, gói hỗ trợ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) triển khai giảm giá điện, tiền điện cho khách hàng với thời gian từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2020.
So với tháng trước, trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 3 nhóm hàng giảm giá, 7 nhóm hàng tăng giá và 1 nhóm hàng giá ổn định. Trong đó, nhóm giao thông có mức giảm nhiều nhất (giảm 0,47%) so với tháng trước, góp phần giảm CPI chung 0,05%, chủ yếu do giá xăng, dầu được điều chỉnh giảm. Tiếp theo, nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,17% so với tháng trước do nhiều doanh nghiệp và đơn vị bán lẻ đưa ra các hình thức khuyến mại, giảm giá điện thoại để thu hút khách hàng. Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm 0,06% so với tháng trước do các công ty du lịch đưa ra các chương trình kích cầu du lịch nội địa nên giá dịch vụ du lịch trọn gói giảm.
Trong 7 nhóm hàng tăng giá, nhóm may mặc, mũ nón và giầy dép có mức tăng cao nhất (tăng 0,14%) so với tháng trước do thời tiết chuyển mùa nhu cầu mua sắm giầy dép quần áo của người dân tăng. Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,12% so với tháng trước do tăng giá ở các mặt hàng: đồ trang sức tăng (do giá vàng tăng), các vật dụng phục vụ cưới hỏi (do đang vào mùa cưới hỏi), dịch vụ phục vụ cá nhân (do nhu cầu tăng khi chuyển mùa).
Nhóm nhà ở vật liệu xây dựng tăng 0,07% so với tháng trước do tăng giá chủ yếu ở mặt hàng gas và thép tăng theo giá thế giới. Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,06% so với tháng trước, tăng chủ yếu tại các tỉnh miền Trung do mưa lũ kéo dài ảnh hưởng đến nguồn cung thuốc lá ngoại và rượu mạnh. Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,05% so với tháng trước do trong tháng 11/2020, miền Trung chịu ảnh hưởng của 4 cơn bão gây ra mưa lớn, lũ quét và sạt lở đất, làm cho giá gạo, thủy hải sản, giá rau tươi tăng hơn so với tháng trước. Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,03%; nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,01% so với tháng trước do nhu cầu về các thiết bị phục vụ mùa đông và các mặt hàng thuốc về đường hô hấp tăng khi thời tiết chuyển lạnh.