TP Thủ Đức: Ngày mai bắt đầu từ hôm nay

Bắt đầu từ phát triển hạ tầng

Tính kết nối và tương tác cao là "động lực" cho TP.Thủ Đức phát triển. Trong đó, hạ tầng giao thông chính là thế mạnh của thành phố này. Đề án hình thành và phát triển TP. Thủ Đức giai đoạn 2020 - 2035 do Sở Quy hoạch - Kiến trúc xây dựng trình UBND TP.HCM, giai đoạn 2020 - 2025 nhu cầu vốn để thực hiện các mục tiêu phát triển là hơn 41.660 tỷ đồng.

Mặc dù đã có hàng loạt hạ tầng giao thông lớn hiện hữu tại khu vực này, nhưng để TP.Thủ Đức trở thành hạt nhân, trở thành đô thị đáng sống, góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế của TP.HCM và vùng Đông Nam bộ, theo các chuyên gia cần giải pháp thúc đẩy hạ tầng giao thông nhanh, mạnh hơn nữa tại khu vực này. Ngoài những dự án hạ tầng đã được đầu tư trong giai đoạn 2020 - 2022, Sở GTVT TP.HCM tiếp tục triển khai nâng cấp, mở rộng hạ tầng giao thông phía Đông như mở rộng và làm mới một số tuyến đường, đặc biệt là hoàn thiện kết nối tuyến Vành đai 2, triển khai xây dựng đường Vành đai 3; tăng cường khả năng kết nối giữa các tuyến đường huyết mạch với các trung tâm mới...

Thực tế ngay từ trước khi được sáp nhập để thành lập TP Thủ Đức, các quận 2, 9, Thủ Đức đã phải "gánh" không ít "món nợ" hạ tầng, với hàng loạt dự án đang triển khai dở dang, hoặc chậm tiến độ kéo dài, trong đó có nhiều dự án mang ý nghĩa hết sức quan trọng như đường Vành đai 2, Vành đai 3, một số tuyến đường chính cùng các nút giao thông trên những tuyến đường huyết mạch...

Theo lãnh đạo Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP.HCM, trên địa bàn TP.Thủ Đức sẽ thực thi các dự án chủ lực tạo thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gồm: Dự án Công viên phần mềm Quang Trung Thủ Đức; Viện công nghệ tiên tiến và đổi mới sáng tạo (Sở Khoa học và Công nghệ); Trung tâm tính toán hiệu năng cao; Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo lớn; Viện nghiên cứu tiên tiến (Đại học Quốc gia TP.HCM); Trung tâm nghiên cứu và sản xuất dược phẩm; Khu thực nghiệm công nghệ cao.

Trong khi đó, hạ tầng tài chính - thương mại gồm 3 cấu phần: Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM (Thủ Thiêm), Trung tâm hội chợ triển lãm quốc tế (Thủ Thiêm), Hệ thống siêu thị và bán lẻ thông minh.

Hạ tầng xã hội gồm 7 cấu phần: Hệ thống trường mầm non, trường phổ thông, trường nghề chất lượng cao; hệ thống các bệnh viện đạt chuẩn quốc tế; hệ thống các không gian mở ngoài trời và các hành lang sinh thái; Nhà hát giao hưởng, nhạc và vũ kịch (Thủ Thiêm); Công viên lịch sử văn hóa dân tộc; sân golf Thủ Đức; Trung tâm thể thao Rạch Chiếc; Quảng trường Hồ Chí Minh (Thủ Thiêm).

Được biết trong năm 2021, TP.Thủ Đức có 31 công trình trọng điểm tập trung đầu tư, trong đó 15 công trình, dự án phải hoàn thành trong năm, với nhiều dự án phát triển hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ và các công trình thuộc lĩnh vực y tế, giáo dục. Đặc biệt, những công trình có ý nghĩa kết nối khu vực như đường Vành đai 3 đang được Trung ương đốc thúc đẩy nhanh tiến độ - theo lời Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể, dự kiến sẽ hoàn thành toàn tuyến trong giai đoạn 2021 - 2025, mở ra nhiều cơ hội để phát huy những thế mạnh tiềm năng của TP.Thủ Đức trong tương lai gần.

Khai thác nguồn lực từ đất đai và nhân lực

Kinh tế đô thị cũng là một bài toán lớn, phải làm sao để người dân tập trung về đây có thể sống và làm việc, chứ không phải cứ đổi tên thì nơi đó sẽ trở thành đô thị. Đô thị đó phải giải quyết được bài toán công ăn việc làm, an cư xã hội cũng như đảm bảo được tính liên kết vùng giữa TP Thủ Đức và các tỉnh lân cận.

Để phát triển TP.Thủ Đức đúng như kỳ vọng, cần phải tập trung khai thác những thế mạnh của chính nơi này, trong đó trọng điểm là nguồn lực đất đai và con người. Nhìn nhận đất đai là dư địa lớn nhất, ông Nguyễn Văn Hiếu, Bí thư Thành ủy TP.Thủ Đức cho biết, đang điều chỉnh quy hoạch chung TP.Thủ Đức theo hướng phát huy nguồn lực đất đai để huy động nguồn lực phát triển hạ tầng, giao thông; đồng thời chuẩn bị quỹ đất sạch kêu gọi các nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước.

Tại buổi tọa đàm "Những điều kiện cần và đủ để hiện thực hóa TP Thủ Đức - thành phố sáng tạo: Thuận lợi, thách thức và lộ trình", TS Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM cho biết, về mặt tiềm lực để phát triển, giá trị đầu tư cho các đô thị phát triển mới trên thế giới rất lớn. Và ở đây đặt ra thách thức lớn nhất cho chúng ta là tiền ở đâu, kinh phí ở đâu để làm? Trong nguyên lý đô thị, đô thị sinh ra từ đất, tức là khai thác quỹ đất và cứ thế phát triển cơ sở hạ tầng dần dần lên. Nhưng đất đai ở khu vực này hiện đang có tình trạng đầu cơ, khai thác như thế nào là thách thức.

"Tôi đã từng đề nghị nên khoán kinh phí đầu tư hạ tầng của thành phố đó trên từng m2 đất và mỗi m2 đất đó có nghĩa vụ đóng góp cho xây dựng. Hễ ai là chủ đất đều phải đóng góp chứ không phải Nhà nước bỏ ra hết. Nếu thực hiện được điều đó, có thể sẽ có được giải pháp về tài chính, để trước tiên phát triển hệ thống hạ tầng. Còn bây giờ chưa có gì cả, hạ tầng đụng vào đâu cũng đền bù giải tỏa. Ở đây phải đặt vấn đề là các chủ đất chứ không phải nhân dân và cần phải phối hợp với các chủ đất để phát triển thành phố này như thế nào cần phải làm rõ", KTS Võ Kim Cương đề xuất.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Văn Hoan cho rằng, TP.Thủ Đức có nhiều tiềm năng phát triển hơn hẳn các quận trên địa bàn TP.HCM. Do đó, nếu ứng xử với TP.Thủ Đức như một quận khác của TPHCM thì rất khó để TP phát triển. Cần phải xem TP.Thủ Đức như TP.HCM thu nhỏ, từ đó xây dựng mô hình quản lý, cơ chế quản lý, cơ chế phân cấp, ủy quyền cho TP.Thủ Đức cho phù hợp.

Nguồn lực về con người cũng được xác định là một trong những trọng tâm cần đầu tư. Trên địa bàn TP.Thủ Đức có trường Đại học Quốc gia TP.HCM và khu Công nghệ cao - những nơi đào tạo và làm việc của lực lượng nhân sự chất lượng cao có quy mô lớn nhất nước. Dự định, thành phố sẽ xây dựng tại đây một trung tâm khởi nghiệp lớn nhất Việt Nam, với nhiều cơ sở được phép xây dựng ở các địa điểm khác nhau, thực hiện quản lý linh hoạt cho phép tạo ra môi trường khởi nghiệp, kinh doanh và kinh tế sáng tạo với chi phí hạ tầng rẻ nhất để khuyến khích các hoạt động kinh tế khởi nghiệp.

Theo một chuyên gia kinh tế, việc triển khai TP.Thủ Đức như kỳ vọng cần phải cố gắng rất nhiều. Yếu tố về ý chí chính trị đã có, chúng ta chỉ cần xem lại năng lực tài chính, năng lực triển khai và thực hành. Thời gian gần đây, chúng ta đang có những hoạch định về cơ cấu dân sự, nguồn lực… nhưng để đạt được những kỳ vọng trên thì chúng ta phải cần nguồn lực lớn và quyết tâm trong việc giám sát và thực thi.

Để có thể phát triển đô thị và đạt được kỳ vọng thì việc minh bạch trong ngân sách, triển khai cũng như kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước đóng góp nguồn lực, năng lực tài chính vào TP.Thủ Đức rất quan trọng và cũng là thử thách đối với chính quyền TP.Thủ Đức cũng như TP.HCM.