Cơ hội cho ngành chăn nuôi bò sữa và sản xuất, chế biến sữa
Sáng 22/10, tại Hà Nội, Lễ công bố xuất khẩu lô sản phẩm sữa đầu tiên của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc theo Nghị định thư ký giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc ngày 26/4/2019 đã được tổ chức.
Trung Quốc là quốc gia đứng đầu thế giới về nhập khẩu sữa. Năm 2018, Trung Quốc đã nhập khẩu sữa và sản phẩm sữa từ các nước, với trị giá gần 10 tỷ USD. Theo dự báo của FAO, nhu cầu tiêu thụ sữa và sản phẩm sữa của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng cao, dự kiến tăng trưởng nhập khẩu khoảng 45% tính đến năm 2025.
Chính vì thế, Lễ công bố xuất khẩu lô sản phẩm sữa đầu tiên của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đánh dấu một sự kiện đặc biệt quan trọng đối với ngành Nông nghiệp Việt Nam nói chung và ngành sữa nói riêng trong nỗ lực thúc đẩy xuất khẩu nông sản chất lượng cao sang các thị trường tiềm năng; nhất là thị trường Trung Quốc. Đây cũng là kết quả triển khai quyết liệt và có hiệu quả các yêu cầu về thú y và sức khỏe cộng đồng đối với các sản phẩm sữa của Việt Nam trong gần 7 năm qua.
Sau 6 tháng 10 ngày, kể từ khi ký kết Nghị định thư giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc (ngày 26/4/2019), với sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sự vào cuộc đồng bộ, khẩn trương của các đơn vị chức năng của Bộ Công thương và sự phối hợp chặt chẽ của Đại sứ quán Việt Nam tại Bắc Kinh, Tổng cục Hải quan Trung Quốc; quyết tâm của các doanh nghiệp sản xuất sữa Việt Nam triển khai Nghị định thư…
Ngày 16/10/2019, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã có Thông báo số 156/2019 chính thức cho phép nhập khẩu sản phẩm sữa từ Việt Nam vào thị trường Trung Quốc; đồng thời, công bố Công ty Cổ phần sữa TH là doanh nghiệp đầu tiên đủ điều kiện được cấp mã số xuất khẩu 02 nhóm sản phẩm sữa, gồm: sữa tiệt trùng và sữa bổ sung hương liệu tự nhiên - Sterilized milk và Modified milk sang thị trường tiềm năng nhất thế giới, với dân số hơn 1,4 tỷ người và có nhu cầu rất lớn về sữa và sản phẩm sữa.
Việc Trung Quốc chính thức cho phép nhập khẩu sản phẩm sữa từ Việt Nam cho thấy ngành sữa của Việt Nam ngày càng phát triển, hội nhập với thế giới. Doanh nghiệp sản xuất sữa đã xây dựng được các mô hình trang trại tập trung, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ 4.0 trong sản xuất và quản trị, khép kín từ đồng cỏ xanh tới ly sữa sạch, bảo đảm các sản phẩm sữa sản xuất ra hoàn toàn đáp ứng các quy chuẩn, quy định khắt khe của thị trường Trung Quốc. Ngay tại buổi lễ, Công ty Cổ phần sữa TH cũng đã tiến hành Lễ ký hợp đồng xuất khẩu lô sản phẩm sữa đầu tiên với đối tác là Công ty thương mại Kim Kiều (Vô Tích, Trung Quốc).
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường đánh giá cao những nỗ lực rất lớn của cộng đồng các doanh nghiệp ngành sữa Việt Nam nói chung và Công ty Cổ phần sữa TH nói riêng trong việc khẩn trưởng triển khai các nội dung của Nghị định thư để có thể xuất khẩu lô sữa đầu tiên của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc ngay trong tháng 10/2019. Sự kiện này mở ra cơ hội lớn cho ngành chăn nuôi bò sữa và sản xuất, chế biến sữa của Việt Nam không chỉ đối với thị trường Trung Quốc mà còn đối với nhiều thị trường tiềm năng khác, như: Nhật, Canada, Úc, Mỹ, Thái Lan…
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường bày tỏ mong muốn, các doanh nghiệp và các hộ chăn nuôi bò sữa tăng cường đầu tư, phát triển đàn bò sữa để tạo nguồn sữa tươi nguyên liệu trong nước ngày càng nhiều hơn nữa nhằm khai thác tiềm năng, cơ hội thị trường Trung Quốc mà Nghị định thư đã mở ra. "Bộ tiếp tục đề nghị Tổng cục Hải quan Trung Quốc sớm xem xét, đánh giá và cho biết kết quả về hồ sơ đăng ký xuất khẩu sữa đối với 4 doanh nghiệp của Việt Nam đã hoàn thiện Hồ sơ giữa cơ quan quản lý Trung Quốc", Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh.
Hiện nay, 100% các trang trại chăn nuôi bò sữa của các doanh nghiệp đăng ký xuất khẩu sản phẩm sữa sang thị trường Trung Quốc đều được cơ quan quản lý chuyên ngành thú y có thẩm quyền tổ chức kiểm tra, lấy mẫu giám sát các bệnh theo quy định tại Nghị định thư, quy định của OIE và của Việt Nam.
Một số doanh nghiệp đã và đang chuẩn bị ký kết Thỏa thuận hợp tác giữa Cục Thú y với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và doanh nghiệp về việc "Xây dựng vùng chăn nuôi bò sữa an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm để xuất khẩu, giai đoạn từ năm 2019 – 2022" nhằm bảo đảm an toàn dịch bệnh cho đàn bò sữa của cơ sở chăn nuôi bò sữa. Dự kiến đến tháng 12/2022, sẽ hoàn thiện hồ sơ đề nghị OIE đánh giá, công nhận vùng chăn nuôi bò sữa an toàn dịch bệnh.
Từ nhập khẩu sữa bột Trung Quốc về pha lại, nay Việt Nam xuất khẩu sữa tươi sang chính Trung Quốc
Từ trước khi nghị định thư về xuất khẩu sữa tươi chính ngạch sang Trung Quốc được ký kết, từ năm 2015, tập đoàn TH đã chủ động tham gia các diễn đàn, hội nghị, hội chợ xúc tiến thương mại Việt – Trung, tích cực đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm dưới 80% sữa (chủ yếu là sữa chua) sang thị trường Trung Quốc từ sớm và đã được cấp phép xuất khẩu chính ngạch năm 2017. Cũng trong năm 2017, tập đoàn TH đã có công ty chi nhánh thực hiện việc phân phối sản phẩm tại Quảng Châu.
Thành công trong việc xuất khẩu chính ngạch các sản phẩm sữa dưới 80% sữa tươi sang Trung Quốc đã ghi dấu ấn TH là một trong những đơn vị tiên phong xuất khẩu sản phẩm sang Trung Quốc theo đường chính ngạch (đối với sản phẩm dưới 80% sữa) trước khi Nghị định thư được ký kết.
Tháng 4/2019, TH đã ký kết Lễ Biên bản ghi nhớ hợp tác chiến lược phát triển thị trường, tiêu thụ các sản phẩm thực phẩm, nông sản và sữa, các sản phẩm từ sữa tươi, sạch, hữu cơ giữa TH (đơn vị sở hữu thương hiệu TH true MILK) với đối tác Wuxi Jinqiao International Food City Co Ldt (Công ty thương mại Quốc tế Kim Kiều)- đơn vị sở hữu Trung tâm đầu mối hàng hóa lớn nhất Trung Quốc. Lễ ký kết có sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và các lãnh đạo cấp cao các cơ quan quản lý phía Trung Quốc.
Tập đoàn TH sẽ cùng Wuxi Jinqiao International Food City phát triển thị trường qua các kênh bán buôn, bán lẻ và siêu thị để triển khai mạng lưới bán hàng trên tất cả tỉnh thành ở Trung Quốc.
Đặc biệt đối với các kênh siêu thị: Hiện nay sản phẩm sữa chua uống tiệt trùng của TH đã lên kệ các chuỗi siêu thị Datonghua, Jimailong, Laopodaren. Với các chuỗi siêu thị nổi tiếng của Trung Quốc như Walmart, Shanmu, Bubugaojia, công ty đã thực hiện đàm phán xong, chờ đợi sản phẩm sữa tươi tiệt trùng nguyên chất và sữa tươi tiệt trùng bổ sung hương liệu tự nhiên thông quan xuất khẩu chính ngạch để lên kệ.
Các sản phẩm sữa tươi của tập đoàn TH trưng bày tại Hội chợ nhập khẩu quốc tế Trung Quốc 2018 (CIIE 2018) tại Thượng Hải tháng 11/2018 đã nhận được sự quan tâm rất lớn của Tổng Bí thư- Chủ tịch nước Tập Cận Bình.
Việc TH trở thành doanh nghiệp đầu tiên của Việt Nam được phía Trung Quốc cấp phép xuất khẩu chính ngạch sữa tươi sang thị trường này đã khẳng định chất lượng sản phẩm của các sản phẩm mang thương hiệu TH true MILK.
Như vậy, sau 10 năm- thị trường khu vực sẽ chứng kiến sự đổi ngôi ngoạn mục khi 10 năm trước, một số doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu sữa bột từ Trung Quốc về pha lại thì hiện tại, doanh nghiệp sữa Việt Nam- điển hình là Tập đoàn TH- xuất khẩu chính ngạch các sản phẩm sữa tươi vào Trung Quốc, tạo lòng tin với người tiêu dùng Trung Quốc về dòng sữa tươi, sạch tiêu chuẩn quốc tế tới từ đồng đất Việt Nam.
Bà Thái Hương, nhà sáng lập và Chủ tịch Hội đồng Chiến lược của Tập đoàn TH (với thương hiệu TH true Milk) – đã có chiến lược tiếp cận bài bản xuất khẩu sữa tươi chính ngạch sang Trung Quốc và phát triển đàn bò sữa, sản xuất, chế biến sữa chuẩn bị cho thị trường quốc tế, trong đó có Trung Quốc.
Quyết định bước vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh sữa năm 2009, bà Thái Hương - đã xác định phải sản xuất "loại sữa tươi sạch đẳng cấp quốc tế" để "mang ly sữa Việt Nam ra thế giới". Tháng 10/2009, Dự án chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa có tổng vốn trên 1,2 tỷ USD của Tập đoàn TH được triển khai trên tổng diện tích 37.000 ha tại huyện Nghĩa Đàn, Nghệ An.
Tới nay, tập đoàn TH đã sở hữu trang trại bò sữa tập trung công nghệ cao lớn nhất châu Á với quy mô đàn bò 45.000 con; Nhà máy chế biến sữa tươi sạch TH tại Nghệ An hiện đã đạt công suất 350.000 tấn/năm (tổng công suất chế biến dự kiến là 500.000 tấn/năm).
Trong quá trình đàm phán nghị định thư, đoàn thanh tra phía Trung Quốc đã có nhiều chuyến làm việc tại Việt Nam, trong đó đã có chuyến công tác tới trang trại TH ở Nghĩa Đàn, Nghệ An để đánh giá về năng lực quản lý, giám sát, chẩn đoán dịch bệnh đàn bò, an toàn thực phẩm, kiểm dịch động vật, kiểm tra thực tế điều kiện sản xuất của trang trại TH. Các đoàn thẩm định đều có đánh giá rất cao các quy sản xuất với mô hình trang trại tập trung, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ 4.0 trong sản xuất và quản trị, khép kín từ đồng cỏ xanh tới ly sữa sạch, hoàn toàn đáp ứng các quy chuẩn, quy định khắt khe của thị trường Trung Quốc.
Sự chờ đợi, mong mỏi mở một con đường chính ngạch xuất khẩu các sản phẩm sữa tươi của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc giờ đã đơm trái ngọt. Tập đoàn TH, Công ty cổ phần sữa TH đã ghi danh là doanh nghiệp đầu tiên bước qua cánh cửa ấy, tiếp cận thị trường lớn của thế giới với hơn 1,4 tỷ dân.
Ngay sau khi được cấp mã giao dịch đầu tiên, tập đoàn TH đã sẵn sàng cho các đơn hàng lớn xuất khẩu sữa tươi. Trong tương lai, tập đoàn TH sẽ tiếp tục chiến lược xuất khẩu các sản phẩm thực phẩm, nông sản tươi, sạch, hữu cơ sang thị trường đầy triển vọng Trung Quốc.
Với chuỗi sản xuất khép kín, tập đoàn TH đã và đang nhân rộng các trang trại chăn nuôi thông qua các Dự án triển khai tại nhiều tỉnh thành… để đảm bảo cự ly phân phối, vận chuyển. Tuy nhiên, trong cả nước có nhiều vùng chăn nuôi bò sữa có tiềm năng đang được tổ chức sản xuất ở quy mô nông hộ. Từ góc nhìn chiến lược về phát triển nguồn sữa tươi nguyên liệu để phục vụ thị trường trong nước và quốc tế- trong đó có Trung Quốc, lãnh đạo tập đoàn đã chủ trương đưa cả người nông dân đồng hành, giúp họ tạo ra một ly sữa đồng nhất thông qua hỗ trợ về công nghệ, quản trị, thú y, về giống, về thức ăn.
Trong chiến lược phát triển, tập đoàn TH đã vạch ra một lộ trình bài bản và chi tiết phát triển đàn bò sữa. Dự kiến, đến năm 2025, tổng số đàn bò mà tập đoàn TH phát triển sẽ đạt 400.000 con, trong đó:
TH tổ chức chuỗi sản xuất khép kín, chăn nuôi tập trung- chế biến- phân phối (như mô hình TH true MILK): phát triển đàn bò khoảng 200.000 con. Ngoài Nghệ An, tập đoàn TH đã và đang triển khai tại Hà Giang, Cao Bằng, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Phú Yên, An Giang; trong đó trang trại tại các tỉnh Hà Giang, Thanh Hóa, Phú Yên đang trong tiến trình xây dựng. Dalatmilk: phát triển đàn bò đạt khoảng 200.000 con thông qua mô hình Hợp tác xã. Ngoài Đà Lạt (Lâm Đồng), Dalatmilk đang xem xét triển khai mô hình này ở một số vùng nuôi bò trọng điểm như Ba Vì (Hà Nội), Củ Chi (TPHCM); Vĩnh Phúc.