Thầy Phương là một trong 20 gương mặt tiêu biểu, đại diện cho nhà giáo Giáo dục nghề nghiệp vinh dự được Thủ tướng Chính phủ gặp mặt nhân dịp kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
Vất vả dần tan biến khi mô hình thành công
Hơn 22 năm đứng bục giảng, bên cạnh công việc đào tạo, thầy Ngô Chí Phương có hơn nửa thời gian lặn lội đi cơ sở tới các vùng, miền, từ vùng cao biên giới Lũng Cú (Hà Giang) đến vùng đồng bào dân tộc Tây Nguyên để đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở các chương trình ngắn hạn, sơ trung cấp...
Ấy vậy mà, những khó khăn, gian nan, vất vả vượt suối băng đèo, theo chia sẻ tâm huyết thầy Phương, “không thấm tháp gì so với đời sống hiện tại của người dân vùng sâu, vùng xa còn chật vật, căng mình chiến đấu với đói nghèo”.
Thầy kể, mỗi lần đặt chân đến vùng đất mới là một cảm xúc đặc biệt, bà con nông dân phấn chấn mong chờ đến ngày được thầy giáo về phổ biến kiến thức về nuôi trồng thủy hải sản.
“Có lẽ chưa bao giờ, bà con nông dân lại có tinh thần ham học, ham tìm hiểu kiến thức về nuôi trồng thủy hải sản như bây giờ... Ở họ thực sự có khát vọng vươn lên, quyết đổi thay để thoát nghèo bền vững ngay trên quê hương mình”, anh Ngô Chí Phương nói.
Ấn tượng với thầy Phương là những nơi này, đối tượng học viên theo học đa dạng, không chỉ có các học viên lứa tuổi thanh niên, trung niên, còn có cả các học viên bước vào độ tuổi 55- 60 và thậm chí hơn vẫn quyết tâm theo học để có kiến thức, hỗ trợ con cháu phát triển mô hình nuôi trồng thủy hải sản.
Tại vùng dân tộc thiểu số, nhiều học viên nói bằng ngôn ngữ địa phương tiếng Thái, Mường, Tày, để hiểu được tiếng phổ thông rất ít và cần sự hỗ trợ của phiên dịch địa phương. Thật may mắn, bà con nông dân cũng hiểu rất nhanh.
Bằng các phương pháp giảng dạy trực quan, trực tiếp cầm tay chỉ việc, thầy Phương cho hay, từng thao tác, kỹ năng cụ thể mà thầy trao đổi đều được các học viên tiếp thu ngay.
Những chuyến đi nối dài, không chỉ giảng dạy lý thuyết mà thực tế dạy thực hành ở nghề này còn vấp phải sự không thuận từ thời tiết bản địa. Như hướng dẫn nông dân nuôi cá, vào những ngày đông xuân rét buốt, mưa phùn gió bấc vẫn mặc “áo bông quần đùi”để lội nước vì là mùa sinh sản của cá.
“Chúng tôi được gọi là những thầy giáo nông dân là vì vậy”, thầy Phương cười hiền hậu.
Đặc thù nghề nghiệp đối diện khó khăn, vất vả là thế, nhưng khi đã trang bị được cho bà con nông dân kiến thức liên quan để cho ra được một mô hình nuôi trồng hoàn chỉnh bao gồm: kỹ thuật cho đẻ; nuôi tôm, cá giống; kỹ thuật chuẩn bị ao/ hồ/ lồng nuôi trồng thủy hải sản, kỹ thuật chọn và thả giống…; Rồi hướng dẫn nông dân kỹ thuật quản lý chăm sóc để tôm, cá sinh trưởng và phát triển tốt nhất...trong các môi trường nước ngọt, lợ, mặn, với thầy, đó là niềm vui khôn xiết.
Giúp bà con nông dân tự tin, hoàn toàn làm chủ được kỹ năng trong cách vận hành mô hình nuôi trồng của mình, thầy Phương vui vẻ cho hay: “Khi đó những vất vả dần tan biến và chờ đến ngày bà con nông dân có kết quả nuôi trồng với năng suất, sản lượng, mang lại giá trị kinh tế cao, góp phần thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về đào tạo nghề nông thôn, xóa đói giảm nghèo bền vững cho bà con nông dân”.
Nhiều dự án hiệu quả, tạo ra doanh thu hàng tỷ đồng/năm
Đào tạo nghề nông thôn không chỉ xóa đói giảm nghèo, thầy Phương không ngần ngại khi chia sẻ những cách làm hay, với những đề tài nghiên cứu khoa học ứng dụng thực tế, giảm chi phí đầu tư rất nhiều cho bà con nông dân.
Từ đó, tạo ra giá trị thương phẩm, giá trị kinh tế và mang lại đời sống ấm no, hạnh phúc cho bà con nông dân, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa.
Có thể kể đến những đề tài nghiên cứu khoa học “Thử nghiệm một số loại thức ăn sản xuất trong nước có hàm lượng HUFA khác nhau lên đối tượng cá Hồi vân thương phẩm” thành công, giảm được giá thành nhập thức ăn cho cá tới 30% so với nhập khẩu từ nước ngoài;
Hay như đề tài “Nghiên cứu công nghệ sản xuất giống và nuôi thương phẩm cua đồng” giúp nuôi thương phẩm cua đồng thay thế cho việc đánh bắt tự nhiên làm cạn kiệt nguồn lợi;
Đề tài “Nghiên cứu thử nghiệm thuần hóa lươn” giúp việc phát triển nuôi lươn ở quy mô nhỏ, có thể nuôi trong bể bạt, bể nhựa, bể xi măng mà không cần bùn, ít tốn diện tích, đạt năng suất cao từ 5- 7kg/m2; “ Nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ nuôi thương phẩm cá vược trong lồng ở thồ Thác Bà tỉnh Yên Bái”, dự án giúp thuần hóa và đưa cá vược từ nuôi nước lợ ven biển vào sâu trong nội địa nuôi hoàn toàn trong nước ngọt.
Những dự án này đi vào đời sống sản xuất, đã tạo ra nguồn nhân lực có kỹ năng nghề chất lượng cao, giúp bà con nông dân có việc làm bền vững, thu nhập ổn định... khẳng định hướng đi của một ngôi trường đào tạo chuyên ngành nuôi trồng thủy hải sản, mà thầy Ngô Chí Phương là nhân tố nòng cốt thúc đẩy cho sự phát triển kinh tế trong lĩnh vực này.
Thầy Phương tự hào cho hay: “Những dự án của các sinh viên, học viên khá thành công, với doanh thu hàng trăm triệu đồng, đến hàng tỷ đồng/ năm. Sinh viên Hồ Nghĩa Trung ( Quỳnh Lưu, Nghệ An) với mô hình trang trại sản xuất giống thủy sản nước mặn, nước lợ. Hiện nay, cơ sở này tự tin sản xuất hầu hết các loại con giống: Tôm, cua, cá biển; không những cung cấp cho bà con tại địa phương mà còn cung cấp tới nhiều vùng miền của đất nước”.
Hay như sinh viên Lò Văn Hoàng (Yên Sơn- Tuyên Quang) rất thành công với trang trại sản xuất cá giống nước ngọt quy mô gia đình.
Hiện nay cơ sở sản xuất của Hoàng chủ yếu các loài cá truyền thống Chép, Trắm cỏ, Trôi Ấn độ... với sản lượng lên đến hơn 1 triệu con giống / năm và đạt doanh thu trên 300 triệu đồng.
Ngoài ra, thầy còn cho biết, đến với Sơn La, sẽ nghe tiếng sinh viên Lò Văn Đoạn, vốn được biết đến với trang trại nuôi cá lồng thương phẩm như: Cá trắm cỏ, Lăng chấm, Lăng đen, rô phi hiện nay đã đạt sản lượng lên đến 30 tấn/ năm, doanh thu trên 2 tỷ đồng.
Có được thành công như vậy, thầy Phương bày tỏ: “ Chỉ có niềm đam mê, khát vọng đổi thay cuộc sống mới tạo ra được kỳ tích như vậy. Chúng tôi luôn tự hào về những học trò của mình, tự hào những người nông dân có tư duy mở để lĩnh hội những kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp để phát triển kinh tế gia đình, kinh tế- xã hội địa phương”.
Thu Thủy
.